Zorgplicht grondgebonden teelten

Beschrijving

Grondgebonden teelten moeten voldoen aan de 'zorgplicht' wat inhoudt dat zij moeten watergeven en bemesten in overeenstemming met de gewasbehoefte. Dit is lastig omdat de gewasbehoefte niet meetbaar is. Uitspoeling met een lysimeter is weliswaar te meten, maar in de praktijk stuit dit op praktische problemen. Hierdoor en door de variatie aan gewassen en bedrijfsspecifieke omstandigheden (grondsoort, grondwaterstand) zijn de in eerdere projecten ontwikkelde strategieën niet breed geïmplementeerd in de bedrijven. Kwel en inzijging vormen een andere belemmering bij grondgebonden teelten om duurzaam om te kunnen gaan met water.

Werkpakket 1
In een vorig project Bodemvochtgehalte sensoren voor emissiemanagement is een aanzet gegeven voor een virtuele lysimeter. In dit project wordt dit verder opgepakt en uitgebouwd, aangezien dit mogelijk wel leidt tot een methode welke breed te implementeren is in de bedrijven. Ook wordt verkend of een uitspoelings-signalering is te ontwikkelen op basis van de signalen van vochtsensoren op meerdere dieptes.

Werkpakket 2
In het tweede werkpakket worden de in het project Hergebruik drainagewater grondteelten ontwikkelde methode van de peilverhoging verder onderzocht door deze methode om meerdere bedrijven toe te passen en tevens de lange termijn effecten op de bodem en de beworteling te volgen.

Klik hier om het webinar terug te kijken dat in oktober 2020 is georganiseerd in samenwerking met Wageningen University & Research in Bleiswijk.

Dit project wordt gefinancierd door KijK io/Glastuinbouw Nederland, Topsector T&U, Stowa, Ridder Gowing Solutions BV en diverse teeltbedrijven.

Resultaten

De resultaten gaven overall een zeer acceptabele tot goede match tussen de berekende en de gemeten hoeveelheid drainwater. Dit duidt er op dat de modelparameters goed gekalibreerd zijn. De opgetreden afwijkingen waren voor het grootste deel terug te voeren op technische oorzaken, zoals registratie fouten, defecte pompjes, of kleppen). Voor de deelnemende telers is het nog wel een uitdaging om de beregeningsadviezen van de VL te volgen. Bij sommigen lukt het goed om de uitspoeling en daarmee emissie van nutriënten te minimaliseren, bij andere bedrijven is dit nog niet het geval. Naast de al genoemde bedrijven is op zes andere bedrijven verspreid over Nederland, met diverse teelten (chrysant, lysianthus, radijs, amaryllis) de VL geïnstalleerd, om ervaring op te doen met het systeem.

Een tweede onderdeel betrof het toetsen van de methode van peilverhoging op de drainafvoer, om daarmee kwel/inzijging te verminderen. Dit is beperkt gebleven tot één bedrijf. De stapsgewijze verhoging van het peil bleek geen negatief effect te hebben op de teelt, of het grondwaterniveau, echter er was ook geen vermindering van de inzijging. De oorzaak is waarschijnlijk de te diepe ligging van de drainput, waardoor de maximale verstelling van de kniebocht te weinig verhoging van het grondwaterpeil tot gevolg heeft.

Glastuinbouw Nederland ziet grote voordelen van het werken met de VL. Het is een belangrijk hulpmiddel om emissie vanuit grondteelten naar water te voorkomen. Om die reden wordt ook gewerkt aan de verdere implementatie van de VL. Dit gebeurd op dit moment onder de paraplu van ECONUTRI, een door de EU gefinancierd project, met co-financiering door TKI econutri-project.eu. Hierin participeert zowel WUR-glastuinbouw als Glastuinbouw Nederland . Wilt u als teler aan de slag met de virtuele lysimeter neemt u dan contact op met Margreet Schoenmakers.

Hoewel de Virtuele Lysimeter nu al goed bruikbaar is om het beregeningsoverschot te minimaliseren, zou de emissie nog verder terug gebracht kunnen worden wanneer het model ook de beschikbare en voor het gewas noodzakelijke nutriënten in de berekening mee zou nemen. Een vervolg PPS Virtuele Lysimeter 2.0, waarbij de focus komt te liggen op een module nutriënten  en koppeling van vochtsensoren aan de VL is ingediend bij de Topsector T&U en wordt hopelijk binnenkort gestart. Hiermee is geborgd dat de beschikbare onderzoeksresultaten ook verder worden doorontwikkeld en hun weg kunnen vinden in de praktijk.