Nutriënten uit afvalwater in de kringloop

Beschrijving

Doel:
Het doel is om terugwinning en hergebruik van nutriënten uit afvalwater naar een hoger niveau te tillen in de hele keten. Gezamenlijk nutriëntenkringlopen te sluiten.
Met heldere kwaliteitssystemen en cases kunnen we de einde afval status van waardevolle bijproducten en grondstoffen versnellen. Duidelijkheid over de potentie van kunstmestalternatieven en welke nieuwe verbindingen met andere sectoren opportuun kunnen zijn.

Projectbeschrijving:
De sector investeert al in het zo veel mogelijk recirculeren van nutriënten en daarmee een minimale inzet van primaire grondstoffen (fossiel geproduceerd en/of niet hernieuwbaar kunstmeststoffen) als strategie om efficiënt en schoon met zo min mogelijk milieu klimaatimpact te produceren. In dit project verkennen we de mogelijkheden om de inputstroom van meststoffen te verduurzamen door gebruik te maken van herwonnen nutriënten uit (lokaal) beschikbare reststromen. Voor de glastuinbouw is dit project vooral gericht zijn op nitraatmeststoffen en organische fosfaatmeststoffen voor grondteelten. De ontwikkeling en uitrol van systemen waarmee nutriënten worden teruggebracht in de (voedsel)kringloop ervaren diverse barrières op het snijvlak van technologie, kennis, regelgeving, samenwerking en economie. Om die reden richt dit onderzoek zich op het integraal sluiten van nutriëntenkringlopen vanuit de communale en industriële afvalwatersystemen, waarmee zowel in de ontwikkeling van concepten als in de praktijk nutriëntenkringlopen worden gesloten.

Er zijn vier werkpakketten:

• WP1: de ontwikkeling van een kwaliteitssysteem voor gerecyclede meststoffen uit communaal en industrieel afvalwater, inclusief systeem- en scenarioanalyse voor macronutriënten;
• WP2: realisatie van cases rondom communaal afvalwater waarin de verwaarding van nutriëntrijke producten (centraal en decentraal herwonnen) gecombineerd wordt met de ontwikkeling van het kwaliteitssysteem;
• WP3: realisatie van cases rondom industrieel afvalwater waarin de verwaarding van nutriëntrijke producten afkomstig van de agri-food industrie en MKB bedrijven gecombineerd wordt met de ontwikkeling van het kwaliteitssysteem;
• WP4: projectmanagement, stakeholderoverleg en disseminatie rondom het kwaliteitssysteem en de cases, waarbij relevante bedrijven, overheden (nationaal, provinciaal, gemeentelijk, waterschappen) en andere partijen worden betrokken bij de ontwikkeling van het kwaliteitssysteem en realisatie van de cases.

In WP3 is één van de cases de glastuinbouw: In deze case werkt Van Der Knaap Group samen met Glastuinbouw Nederland en SIGN aan de productie, ontwikkeling en acceptatie van gerecyclede meststoffen uit communaal en industrieel afvalwater voor specifiek toepassing in de glastuinbouw. Allereerst zal er een inventarisatie gemaakt worden van de potentiële input stromen waaronder stromen/producten uit afvalwater uit de andere cases. Verschillende stromenkunnen getest worden in een pilot bioreactor opstelling, met een focus op stikstof houdende stromen bij voorkeur in de vorm van NH2 en NH4, zoals menselijke urine, wellicht zwart water, reststromen uit de agro-food industrie, echter wel met een bepaalde mate van zuiverheid en vrij van natrium. Ook is er interesse in struviet of andere fosfaathoudende meststoffen, waarbij vooral de uitdaging bij struviet de oplosbaarheid is. De geproduceerde stikstofmeststoffen zullen agronomisch worden getest in de experimentele kassen van in elk geval Van Der Knaap om de werking en agronomische waarde te bepalen. Vooraf zullen producten worden geanalyseerd op macro- en micronutriënten en contaminanten. Zo nodig worden technologische processen voor de productie aangepast om de meststoffen te optimaliseren. De gerecyclede meststoffen uit de bioreactor die ook hoog scoren in de kassen zullen worden meegenomen in de ontwikkeling van het kwaliteitssysteem in het project. Vanuit deze glastuinbouwcase wordt met speciale aandacht gekeken en ook kennis ingebracht voor de kansen en uitdagingen in de glastuinbouw. Ook wordt gekeken of producten uit afvalwater uit andere cases direct toepasbaar zijn in de glastuinbouw.

Het resultaat van dit project is:

1. Een uitgewerkt kwaliteitssysteem voor gerecyclede meststoffen (en andere producten) uit afvalwater met specifiek aandacht voor uitdagingen in wet- en regelgeving;
2. Een actueel inzicht in de grootste stromen N, P en K in het afvalwatersysteem en de Nederlandse maatschappij en de beste mogelijkheden voor herwinning en hergebruik;
3. Demonstratie; een verscheidenheid aan cases waarin op centrale en decentrale wijze nutriënten uit afvalwater worden teruggewonnen en hergebruikt.
4. Detailinformatie over de landbouwkundige waarde, kwaliteit en veiligheid van de afzonderlijke gerecyclede meststoffen;
5. Draagvlak van relevante partijen voor het kwaliteitssysteem en de realisatie van cases gedurende en na afloop van het project met betrekking tot overheden, bedrijven en kennisinstellingen [WP4];
6. Opsomming van bestaande barrières in wet- en regelgeving die een belemmering vormen voor het optimaal verwaarden van nutriëntrijke reststromen

Met dit project en de resultaten zijn publieke partijen en marktpartijen in staat om een aantal gezamenlijke barrières weg te nemen en hun reststromen optimaal te verwaarden en daarmee bij te dragen aan de circulaire economie.