Nieuwe meettechniek voor lozingen
Onderzoekers van Deltares zijn in samenwerking met SorbiSense en Alterra erin geslaagd een eenvoudig meetsysteem te ontwikkelen, dat zowel de hoeveelheid afvoer als de hoeveelheid in het water aanwezige stoffen registreert.
Met de Flow-Cap is het mogelijk nauwkeuriger de bronnen van een stof als nitraat in landbouwgebieden op te sporen. De Flow-Cap wordt geplaatst op een landbouwdrain of lozingsbuis vanuit een kas en registreert de hoeveelheid verontreiniging. Het RIVM en het Productschap Tuinbouw hadden om een dergelijk meetsysteem gevraagd om beter onderzoek te kunnen doen naar de invloed van landbouw op de kwaliteit van het oppervlaktewater.
De Flow-Cap is door Deltares ontwikkeld in samenwerking met Sorbisense en Alterra. De goede werking is in het laboratorium vastgesteld en de Flow-Cap is in de praktijk getest voor het meten van nitraat. “Er bestond nog geen makkelijke manier om te meten hoeveel verontreiniging er met het lozingswater uit een landbouwdrain of lozingsbuis komt,” licht Joachim Rozemeijer van Deltares toe. “Je kunt wel monsters nemen en laten analyseren, maar dat levert slechts momentopnamen op van meestal zeer variabele concentraties. Bovendien moet je de concentratie koppelen met de hoeveelheid afvoer om te kunnen bepalen hoe groot de verontreinigingsvracht en dus invloed van de lozing op het watersysteem is. “De Flow-Cap zorgt ervoor dat een vast gedeelte van de totale lozing door een zogenaamde SorbiCell stroomt. Deze SorbiCell, gepatenteerd door Sorbisense, legt de te meten stof vast en registreert de hoeveelheid passerend water. Na analyse van de SorbiCell in het laboratorium is de verontreinigingsvracht over de periode van installatie bekend. Het meetsysteem gebruikt geen elektriciteit en is eenvoudig te installeren en weer weg te halen en dus gemakkelijk op veel plekken te gebruiken.
Saskia Lukács van het RIVM mocht dit voorjaar het eerste prototype van de Flow-Cap in het veld uitproberen: “Wij beheren het Landelijke Meetnet effecten Mestbeleid en zijn op zoek naar een eenvoudige meetmethode voor continue waterkwaliteitsmetingen vanuit drainbuizen in landbouwpercelen. Aan de hand van de eerste veldervaringen is de Flow-Cap al tijdens de eerste praktijktests gebruiksvriendelijker en beter gemaakt. Wij willen de Flow-Cap nu ook op andere grondsoorten gaan testen in ons meetnet. ”
De Flow-Cap is ook getest in een Zuid-Hollandse kas en op een proefboerderij in Zeeland. Is het nieuwe meetsysteem nu dan ook klaar voor praktijktoepassing? Rozemeijer: “Bij elke testlocatie hebben we moeten zoeken naar de juiste afmetingen en de beste installatiemethode. Vooralsnog hebben we alleen naar nitraat gekeken. De Flow-Cap kan ook voor andere lozingen en voor andere stoffen gebruikt worden, maar dat moet nog wel getest worden. Voor de toekomst zien we brede toepassingsmogelijkheden voor allerlei typen lozingen op het riool of het oppervlaktewater. Er is al interesse om afspoeling vanaf boerenerven en lozingen uit mobiele units voor medisch bevolkingsonderzoek te meten met de Flow-Cap.”
De Flow-Cap is ontwikkeld en getest door Deltares en Sorbisense in samenwerking met Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard, Productschap Tuinbouw, LTO Glaskracht, RIVM en Alterra. Dit project wordt uitgevoerd in het programma Duurzame Ontwikkeling Ondergrond van de Stichting Kennisontwikkeling en Kennisoverdracht Bodem (SKB).
