De Ultieme Waterfabriek wil méér doen met gezuiverd rioolwater
Drinkwaterbedrijven, waterschappen, STOWA en KWR begonnen in december 2023 aan de praktijkfase van De Ultieme Waterfabriek. In dit project, dat wordt uitgevoerd bij Nieuwater in Emmen, doen veertien partners ervaring op met het geschikt maken van gezuiverd rioolwater (effluent) voor grootschalig hergebruik. Afhankelijk van de aanvullende zuiveringsstappen kan het effluent tot verschillende kwaliteitsklassen worden opgewerkt voor verschillende toepassingen, zoals koelwater, proceswater voor industrie, gietwater voor de tuinbouw en drinkwater.
Aanvullende bronnen nodig
De vraag naar water neemt toe door bevolkingsgroei, toenemend gebruik door bedrijven en klimaatverandering. De beschikbaarheid van voldoende, schoon water staat echter onder druk door droogte, vervuiling van grond- en oppervlaktewater, schaarse ruimte en een stijgende vraag naar water. Waterschappen gaan het watersysteem daarom anders inrichten. Het verregaand zuiveren van rioolwater ten behoeve van hergebruik is één van de oplossingsrichtingen die de beschikbaarheid van zoet water voor de lange termijn kan waarborgen. Dit sluit aan op het streven van drinkwaterbedrijven om een grotere diversiteit van waterbronnen beschikbaar te maken vanuit een gezamenlijke inzet op circulariteit en verduurzaming.
Maatschappelijke acceptatie
RWZI Nieuwater in Emmen is een joint venture van drinkwaterbedrijf Waterleidingmaatschappij Drenthe en waterschap Vechtstromen. Voor de Ultieme Waterfabriek wordt binnen dit ‘lokale lab’ een demo-installatie gerealiseerd waarin verschillende technieken worden gecombineerd om het hoogwaardige, circulaire water te produceren: koolfiltratie, ultrafiltratie, omgekeerde osmose, UV-ontsmetting en marmerfiltratie. Deze technieken zijn niet perse nieuw. In Zuid-Europa bijvoorbeeld worden ze al enige tijd voor hetzelfde doel toegepast. In de Ultieme Waterfabriek draait het dan ook niet zozeer om grensverleggende technologie, maar om de vraag wat er nodig is om zuivering en hergebruik van rioolwater op grote schaal toepasbaar en maatschappelijk geaccepteerd te krijgen.
Nationale, regionale en lokale labs
Dat gaat het samenwerkingsverband de komende vier jaar onderzoeken. De focus ligt op de vraag of circulair water geaccepteerd wordt en hoe dit rechtmatig kan worden ingezet. Het demoproject in Emmen moet het pad effenen voor de ‘regionale labs, die vanaf maart in werkgroepverband regionale oplossingen gaan uitwerken. Op grond van onder andere bodemgesteldheid, vraag- en aanbodfactoren hebben de regiolabs elk een eigen karakter. Hoge zandgronden waar veel droogte is, agrarische gebieden met een grote watervraag en het westen van Nederland met veel aanwezig oppervlaktewater vergen hun eigen aanpak om tot grootschalig hergebruik van effluent te kunnen komen.
Wet- en regelgeving
Dat zal allemaal zijn beslag moeten krijgen binnen de wettelijke kaders. De drinkwatervoorziening kent strenge wet- en regelgeving om te garanderen dat drinkwater aan de hoogste eisen voldoet. De projectorganisatie en partners voorzien al dat sommige wetten en regels in dit verband iets bijgesteld moeten worden.
In de loop van maart gaat de demo-installatie in Emmen draaien, zodat er rond de zomer circulair drinkwater kan worden getapt. In de loop van het voorjaar starten er ook enkele werkgroepen.
(Bron: STOWA)
