Nieuwe behandelmethoden voor geconcentreerde waterstromen in onderzoek
In het project Rewarding worden nieuwe, duurzame behandelmethoden voor geconcentreerde waterstromen in de glastuinbouw verkend, geëvalueerd en doorontwikkeld voor praktisch gebruik. Het streven is om de terugwinning van zouten (natrium en chloride), nutriënten en andere componenten te maximaliseren, zodat al het gezuiverde water geschikt blijft als gietwater. Het lozen van reststromen is dan niet langer nodig. In vakjargon heet dat: Zero Liquid Discharge.
Het project wordt uitgevoerd door onderzoekers van Wageningen University & Research en KWR. Het ging in april 2023 van start en heeft een looptijd van drie jaar. Nienke Koeman van KWR brengt tussentijds verslag uit en blikt vooruit.
Voor- en achterkant
“Het eerste jaar bestond uit een theoretische verkenning, waarin Wageningen Research het voortouw had”, vertelt de onderzoeker die gespecialiseerd is in waterbehandeling. “Er is geïnventariseerd welke technologieën beschikbaar zijn om geconcentreerde waterstromen van verschillende aard te ontdoen van zouten en nutriënten. We kijken zowel naar waterstromen aan de voorkant van tuinbouwbedrijven, zoals brak grondwater en bronwater dat rijk is aan natrium en calcium, als naar waterstromen aan de achterkant van watersystemen. Daar gaat het vooral om drainwater en filterspoelwater. Naast nutriënten die we graag willen hergebruiken, zit daar na verloop van tijd vrij veel natrium in, waar de teler vanaf wil. Hoge natriumcijfers zijn het voornaamste motief om water te lozen.”
Aandeel (her)gebruikt water opkrikken
Koeman legt uit dat gemiddeld slechts de helft van het grondwater dat voor irrigatiedoeleinden wordt opgepompt, uiteindelijk voor dat doel wordt aangewend in de kas. Het is dan meestal eerst ontzilt met behulp van omgekeerde osmose. De rest gaat (met nog meer zouten) terug de grond in.
“Het zou mooier, efficiënter en duurzamer zijn als we het aandeel voor gebruik in de kas flink kunnen opvoeren. Het wordt nog mooier als we alle zouten en andere stoffen die aan het water worden onttrokken, kunnen valideren en een goede bestemming geven.”
Laboratoriumproeven en pilot
Volgens de onderzoekster is er een shortlist opgesteld van technologieën die geschikt lijken voor toepassing in de glastuinbouw: Onder andere elektrodialyse, membraandestillatie en eutectic freeze kristallisatie.
“In de laboratoria van KWR en WUR gaan we deze technieken binnenkort toepassen op geconcentreerde waterstromen die representatief zijn voor de tuinbouwpraktijk”, vervolgt Koeman. “We zijn zeer benieuwd wat er uit zal komen. Het doel is om in 2025 een pilot op te zetten met de meest kansrijke combinatie van technologieën.”
Dit project wordt uitgevoerd door KWR en Wageningen UR en gefinancierd door de topsectoren Water en Maritiem, Tuinbouw en uitgangsmaterialen, en Agri & Food, Provincie Gelderland, Provincie Zuid-Holland, Waterschap Rivierenland, Stowa, Glastuinbouwpact Bommelerwaard, Bruine de Bruin, Water Future, Aquastill, Dorset Green Machines, Trintech en Aquaminerals.
