‘Collectieven moeten nu de daad bij het woord voegen’

Roger Abbenhuijs

In december nam Sjaak van der Tak afscheid als voorzitter en stuurgroeplid van Platform Duurzame Glastuinbouw. Een mooi moment om terug te kijken op hetgeen in de afgelopen jaren is gerealiseerd. Tevreden, dat is het woord dat als eerste in hem opkomt. “Schoon water wint meer en meer aan maatschappelijk belang. De glastuinbouw kan daar een essentiële rol in spelen.”

Binnen het Platform Duurzame Glastuinbouw (PDG) was Van der Tak de roulerend opvolger van oud-politicus Pieter van Geel. Mede gezien zijn eigen achtergrond voelde de huidige voorzitter van Glastuinbouw Nederland zich binnen dit overlegorgaan – voortgekomen uit Glami - als een vis in het water. De VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten), de Unie van Waterschappen, het ministerie van I&W en Glastuinbouw Nederland buigen zich daarin over diverse milieuaspecten met de nadruk op (gebiedsgerichte) doelstellingen op gebied van schoon water. De Kaderrichtlijn Water 2027 vormt daarbij de leidraad.

Resultaat geboekt
“De doelstelling en de opdracht voor de glastuinbouw is duidelijk: nagenoeg geen emissie van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen in het oppervlaktewater”, zo vat Van der Tak samen. Advisering en monitoring zijn de belangrijkste handvatten om tot het beoogde resultaat te komen. Hij is tevreden over de stappen die zijn gezet en de geboekte resultaten. “De gemeente moet de infrastructuur faciliteren middels aansluitingen op het riool, dan kan de glastuinbouw een belangrijke bijdrage leveren aan schoner water.”
De lijn van Glastuinbouw Nederland is helder: “52 weken per jaar geen emissie van gewasbeschermingsmiddelen; dat vraagt de samenleving van ons en dat is vastgelegd in de zuiveringsplicht van 1 januari 2018. De metingen van de waterschappen in de afgelopen twee jaar tonen aan dat er resultaat is geboekt. Naar 2027 toe gaan we met elkaar de volgende stap zetten naar water dat nagenoeg voor 100% vrij is van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen uit de glastuinbouw.”

Bewustwording toegenomen
Van der Tak benadrukt dat vaststelling van de wettelijke norm A is, maar dat middels handhaving door de overheid ook B moet worden gezegd. “Natuurlijk mag het bevoegd gezag telers aanspreken op het naleven van de regels. Het belangrijkste resultaat is echter dat de bewustwording onder telers enorm is toegenomen. Samenwerking met de waterschappen is daarbij erg belangrijk geweest.”
Ongeveer de helft van de glastuinbouwondernemers heeft twee jaar geleden gekozen voor een individuele oplossing voor de zuiveringsplicht, variërend van een eigen zuiveringsinstallatie, een contract voor mobiele zuivering of een teeltwijze waarbij niet langer wordt geloosd.

Heldere boodschap
Het woord is nu aan de bedrijven die destijds hebben gekozen voor aansluiting bij een collectief. “Die plannen moeten eind van het jaar zijn gerealiseerd, anders hebben de deelnemers een probleem. Bedrijven moeten immers hoe dan ook aan de individuele zuiveringsplicht voldoen. De plannen voor collectieve waterzuivering zijn ingediend, nu is het zaak de daad bij het woord te voegen. Ik heb er vertrouwen in dat dit gaat lukken. Ik heb geen geluiden gehoord dat initiatieven in de verkeerde stand staan”, stelt Van der Tak.
De boodschap voor zijn opvolger - Bauke Arends, burgemeester van gemeente Westland namens VNG -  is helder: “Doorgaan op de ingezette lijn, bedrijven aanpakken waar nodig, maar zeker geen heksenjacht voeren. Middels goede samenwerking tussen alle betrokken partijen zijn de afgelopen jaren goede resultaten geboekt, op die manier kunnen ook de volgende stappen met succes worden gezet.”

Meer nieuws zuiveringsplicht