Arthur van den Berg: “Verbetering waterkwaliteit stagneert, meer nadruk op controle en handhaving”

Jan van Staalduinen

Hoogheemraadschap Delfland ziet de waterkwaliteit onvoldoende verbeteren. Ook elders komen nog steeds gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten (stikstof, fosfaat) terecht in grond- en oppervlaktewater. Er is extra inzet nodig op controle en handhaving. “De aandacht mag niet verslappen en daar zetten wij ons samen met de waterschappen voor in”, zegt Arthur van den Berg van Glastuinbouw Nederland. “Risicovolle bedrijven zullen dat gaan merken.”

Al een kleine tien jaar zetten waterschappen, tuinbouworganisaties en individuele bedrijven zich samen in om de waterkwaliteit te verbeteren en de emissies van gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten naar grond- en oppervlaktewater tot nagenoeg nul te reduceren. Daar zijn al grote stappen in gezet, mede dankzij gebiedsgerichte projecten en niet te vergeten de zuiveringsplicht voor te lozen restwaterstromen.

Doorpakken noodzakelijk
“Er is inderdaad veel verbeterd, maar sinds 2019 lijkt de vaart er wat uit te zijn”, zegt themaspecialist Water Arthur van den Berg. “Dat blijkt onder andere uit de rapportages van Hoogheemraadschap Delfland over 2020 en 2021. Het is nodig om door te pakken. Niet alleen vanwege de doelstellingen rond de Europese Kaderrichtlijn Water, maar ook omdat voortdurende emissies tot verdere uitfasering van actieve stoffen en dus versmalling van het middelenpakket kunnen leiden. Daarmee zou de glastuinbouw beslist niet geholpen zijn. Het is begrijpelijk dat er momenteel veel aandacht uitgaat naar energievraagstukken, maar we mogen de waterkwaliteit niet uit het oog verliezen.”

Lekstroomverliezen
Eén van de acties die al in gang is gezet, betreft het project dat eventuele lekstroomverliezen vanuit de bedrijven scherper in beeld moet brengen. Na de algemene verkenning en een eerste meetronde in het Westland worden de metingen nu gericht uitgebreid naar bedrijven met tomaat, paprika, chrysant (grondteelt), gerbera en roos. “De bevindingen van de eerste meetronde worden dit najaar besproken in de landelijke commissies van deze gewassen. De tweede meetronde loopt inmiddels. Ook deze vindt plaats in het Westland, maar de uitkomsten zijn wel degelijk landelijk toepasbaar.”

Terugkoppeling via gewascommissies
Waarom die gewasgerichte insteek? Van den Berg: “Enerzijds omdat je dan de verschillen in meetwaarden bij gelijksoortige bedrijven kunt vergelijken, anderzijds omdat de gewascommissies belangrijke communicatieplatforms zijn. De betrokken waterschappen en wij willen de bevindingen graag met de ondernemers delen. Bovendien kunnen zij op de gewasbijeenkomsten van elkaar leren welke knelpunten er worden ervaren en hoe die opgelost kunnen worden.”
Voor een vlotte en volledige terugkoppeling is het uiteraard van belang dat de waterschappen hun meetdata en bevindingen met Glastuinbouw Nederland delen. “Met Delfland en Schieland is dat goed geregeld. Met de andere waterschappen zijn de contacten ook goed, maar minder frequent. Er zijn ook echt nog wat stappen nodig om het landelijke platform Bestrijdingsmiddelenatlas.nl gebruiksvriendelijker en actueler te maken. Dan kunnen telers veel beter volgen wat er in het water rond hun bedrijven wordt aangetroffen.”

Risicovolle bedrijven
De controle en handhaving wordt toegespitst op risicovolle bedrijven en deelgebieden, met (bijvoorbeeld) een relatief groot aandeel verouderde kassen en installaties. De kans op lekstroomverliezen naar grond- en oppervlaktewater is op dergelijke bedrijven immers een stuk groter. “Daar staan wij achter”, merkt de themaspecialist op. “Het is een noodzakelijke en dus ook wenselijke stap om de overschrijdingen terug te dringen. “En mochten er nog steeds telers zijn die de regels rond zuiveren, lozen of het gebruik van middelen bewust overtreden, dan zullen zij een welverdiende tik op de vingers krijgen.”

Meer nieuws zuiveringsplicht