Wilko Wisse: ‘Teeltwisseling hoort bij de teelt, waarin je restwater ook opvangt’

Tomatenbedrijf Lans in Maasdijk teelt op 32 hectare in het Westland en op 20 hectare in Zeeland diverse soorten tomaten op steenwol. Het overgrote deel hiervan is belichte teelt; slechts 10,6 hectare is nog onbelicht. De belichte teelt wordt al eerder - in augustus en september - gewisseld dan de onbelichte teelt. In Nieuw Prinsenland in Dinteloord vindt 8 hectare nieuwbouw plaats, waar eind van dit jaar de eerste tomaten worden geplant. Dit is de eerste fase van een uitbreiding, die in de toekomst totaal 34 hectare zal zijn.

Waterkringloop gesloten houden
“De teeltwisseling moet niet als iets speciaal worden gezien, maar is gewoon een onderdeel van de teelt”, zegt stafmedewerker Wilko Wisse. “Gedurende de hele teelt, inclusief de teeltwisseling, moet je ervoor zorgen dat de waterkringloop gesloten is en blijft, zodat er geen restwater richting het oppervlaktewater gaat.”

De basis voor gesloten telen is goed uitgangswater. Voor het tomatenbedrijf is dat regenwater, aangevuld met omgekeerd osmose, zodat het natriumgehalte minimaal is. “Ook onze keuze voor de Poseidon is niet zozeer voor de waterzuivering, maar meer voor de natriumverwijdering om het hele jaar door het water binnen te kunnen houden. Dat kan alleen als het natriumgehalte laag blijft. En als je water op het riool loost, gooi je ook 1,50 tot 2,50 euro per kuub water aan meststoffen weg. Dat is zonde.”

Het gaat om bewustwording
De stafmedewerker haalt het project Gebiedsgerichte aanpak van Hoogheemraadschap van Delfland aan, waar in een specifiek glastuinbouwgebied het oppervlaktewater met mobiele meetapparatuur 24/7 wordt gemonitord. “Het gaat om bewustwording, zodat je net als in dit project ook tijdens de teeltwisseling goed omgaat met de waterstromen. Door die bewustwording ga je eveneens zaken herkennen en er iets aan doen als dat nodig is. Bijvoorbeeld voor het uitrijden van de substraatmatten moeten deze zo droog mogelijk zijn. Voor het geval er toch water uit lekt, moeten op het buitenerf de kolkputten naar het oppervlaktewater zijn afgedopt. Dat lekwater moet je opvangen en naar de vuilwatersilo pompen.”

Teeltwisseling voorbereiden en doorspreken
De teeltwisseling vraagt om de nodige voorbereidingen en het tijdig beginnen. Het laatste drainwater zoveel mogelijk opgebruiken. Voor de afvoer van gewas en matten waterdichte afvalcontainers bestellen. Over voldoende buffer beschikken om het reinigingswater op te vangen. Water dat in aanraking met meststoffen is geweest, niet lozen op het oppervlaktewater. Dit water opvangen en moet richting het riool, eventueel na een zuiveringsstap om de gewasbeschermingsmiddelen te verwijderen.

Wisse: “Teeltwisseling is een hectische periode, waar in korte tijd veel moet gebeuren. Daarom de zaken vooraf goed met de medewerkers doorspreken. En het moet niet alleen snel, maar ook veilig gebeuren.”

Samen tot oplossingen komen
De stafmedewerker ziet graag dat telers samen met het waterschap tot oplossingen komen. “Wanneer een medewerker tijdens de teeltwisseling iets ziet van bijvoorbeeld waterlekkage, moet dat direct bij een bedrijfsmanager worden gemeld om het snel op te lossen. Als er een calamiteit is, moet een teler contact met het waterschap opnemen. Veel telers hebben daar schroom voor. Maar de handhavers komen niet meteen om boetes op te leggen, maar meer als adviseur richting de telers. Zij zoeken samen naar een oplossing, zodat de juiste maatregelen worden genomen.”