10 Vragen over project Transparante Tuinder

Op 17 maart is het project Transparante Tuinder officieel van start gegaan. Behalve een aantal glastuinders is ook een reeks andere partijen bij dit initiatief betrokken. De ambities zijn groot en de verwachtingen hoog. In dit artikel krijg je antwoord op 10 vragen over het project Transparante Tuinder.

1) Wat houdt het project Transparante Tuinder in?
Het project Transparante Tuinder heeft een looptijd tot en met 2028. Binnen het project gaan ondernemers met innovatieve sensoren van Plant-E zelf de oppervlaktewaterkwaliteit meten rondom hun kassen. Dat moet telers helpen hun watersystemen lekvrij te krijgen en te houden. Uiteindelijk moet dat leiden tot verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater in glastuinbouwgebieden.

2) Wie zijn er bij het project betrokken?
Transparante Tuinder is een samenwerking tussen ondernemers, kennisinstellingen en overheden. Deelnemende partijen zijn: Division Q, WUR Glastuinbouw uit Bleiswijk, Glastuinbouw Nederland, Plant-E, tuinbouwbedrijf KoppertCress, Stichting Kennis in je Kas (KIJK), het Hoogheemraadschap van Delfland en diverse glastuinbouwbedrijven.

3) Wat zijn de verwachtingen over het project?
Hoogheemraad Stijn van Boxmeer, die bij het Hoogheemraadschap van Delfland de waterkwaliteit van oppervlaktewateren in portefeuille heeft, hoopt dat het project een flinke stap vooruit zal betekenen in de waterkwaliteit van de glastuinbouwgebieden. “Nu meten we namelijk nog te veel gewasbeschermingsmiddelen en andere nutriënten in het oppervlaktewater. Als hoogheemraadschap voeren we metingen uit om de waterkwaliteit te monitoren, lekkages op te sporen en overtreders aan te pakken, maar dit doen we niet overal en niet continu. De kans bestaat dus dat wij, net als de verantwoordelijke tuinders, lekkages niet of pas laat opmerken. Het mooie aan het project Transparante Tuinder is dat de deelnemende tuinders straks via een dashboard real-time inzicht krijgen in eventuele lekkages. Als de meter dan uitslaat, kunnen zij gericht actie ondernemen om lekkages te stoppen en herhaling te voorkomen.”

4) Wat maakt dit project bijzonder?
Het bijzondere aan het project Transparante Tuinder is dat er realtime en continu gemeten gaat worden. Bart van Meurs, directeur van Division Q uit Monster, raakte vorig jaar in gesprek met het bedrijf Plant-E. “Bij Division Q ontwikkelen we, samen met partners, technische innovaties die de glastuinbouw verduurzamen. Plant-E is een Nederlandse startup die wereldwijd innovatieve sensoren plaatst op de meest uitdagende plekken. Bijzonder is dat hun sensoren continu meten en dat ze niet op batterijen werken, maar op energie uit levende planten en bacteriële processen in de bodem. Ik vroeg me dus meteen af: ‘Is dit iets voor de glastuinbouw?’ Zo zijn we in gesprek gegaan met de samenwerkingspartners van het project en is het balletje gaan rollen.”

5) Hoe is het project opgebouwd?
Het project Transparante Tuinder verloopt in vier fasen. De eerste fase, die met de kick-off van 17 maart van start ging, betreft de doorontwikkeling van de meetmethode. Jim van Ruijven, onderzoeker bij de WUR: “Wij onderzoeken onder andere welke stoffen de sensoren moeten kunnen meten. Daarnaast besteden we aandacht aan het meetnetwerk. Ondernemers kunnen namelijk efficiënter monitoren als zij bepaalde informatie hebben. Waar liggen bijvoorbeeld mijn hoofd- en deelleidingen? Hoe kunnen lekkages in het oppervlakte- of grondwater terechtkomen? Waar liggen de grootste risico’s? Zo bepalen we wat de beste plekken zijn om sensoren te plaatsen.”

6) Waar bestaat fase twee uit?
Zodra Plant-E de sensoren kan gaan produceren en testen, gaat het project over naar fase twee. Dan krijgen de eerste drie glastuinbouwbedrijven elk vijf sensoren en een eigen dashboard, waarop zij allerlei waarden kunnen gaan bijhouden. Deze drie telers gaan daar de eerste ervaring mee opdoen en testen of de sensoren betrouwbaar genoeg zijn.

7) Waar bestaat fase drie uit?
Als de sensoren betrouwbaar genoeg blijken, is het tijd voor fase drie en breidt Division Q het project uit naar minstens tien telers. Ook zij gaan weer ervaring opdoen met de sensoren. Van Meurs: “Hier leren zij zelf van, maar wij leren er ook van. Zo kunnen we de methode blijven verbeteren.”

8) En wat gebeurt er in de laatste fase?
De vierde fase draait om het breed delen van kennis. “We willen niet alleen de eindresultaten tonen, maar ook het proces inzichtelijk maken. Daarom maken we de dashboards openbaar, zodat de maatschappij kan zien hoe tuinders actief bijdragen aan een betere waterkwaliteit”, aldus Van Meurs. Dat het project aandacht verdient, bleek begin dit jaar al tijdens de vakbeurs HortiContact in Gorinchem. Daar won Transparante Tuinder de Waterinnovatieprijs in de categorie Techniek. “De prijs van €10.000 gebruiken we om het project verder uit te breiden.”

9) Wat zijn de ambities met Transparante Tuinder?
Het consortium achter Transparante Tuinder hoopt dat het project aanslaat en dat uiteindelijk alle 1.500 glastuinbouwbedrijven in het gebied van Delfland zullen meedoen. “Dat zal geen kaarsrechte weg zijn, maar we hopen een oplossing te ontwikkelen die voor alle ondernemers praktisch toepasbaar, betrouwbaar en betaalbaar is”, aldus Van Meurs. Ook Delfland hoopt dat meer tuinders aansluiten. Van Boxmeer: “Ik hoop dat dit project een vast onderdeel wordt van de bedrijfsvoering van tuinders. We hebben met zijn allen belang bij schoon en gezond water, dus laten we ons hier dan ook met zijn allen voor blijven inspannen.”

10) Hoe kan ik meedoen met Transparante Tuinder?
Wil je meedoen met Transparante Tuinder? Neem dan contact op met Bart van Meurs of Jim van Ruijven. Deelname vraagt een investering van €3.000 per jaar. “We hopen dat bedrijven dit als een goede investering zien, want als deelnemer ben je vanaf het begin betrokken en heb je inspraak in het project en de aanpak. Verder kun je in ieder geval de komende vier jaar grote stappen zetten in het lekvrij maken van je bedrijf. Zo draag je bij aan gezonder water, iets wat je natuurlijk ook kunt communiceren naar je klanten”, aldus Van Meurs.

Bron: Hoogheemraadschap van Delfland