Wormen versterken zuiverende werking bacteriën

Tijs Kierkels

Gespecialiseerde bacteriën zijn in staat complexe stoffen af te breken, zoals gewasbeschermingsmiddelen. Dat kan perspectieven geven bij de zuivering van afvalwater. Ondersteund door Stowa, gemeente Westland en Onderwaterboeren onderzoekt Royal Brinkman of de efficiëntie van de zuivering te verbeteren valt door tevens wormen in te zetten.

Overal waar water of grond is vervuild met organische stoffen, komen langzamerhand steeds meer bacteriën die in staat zijn die vervuiling af te breken. Dit komt omdat zij worden uitgeselecteerd. De bacteriën die niet tegen de vervuiling kunnen, gaan dood. De overblijvende muteren voortdurend en degenen die de vervuilende stoffen kunnen gebruiken als voedsel blijven over. Van dit fenomeen kun je gebruikmaken als je grond of water wilt zuiveren.
De zuiveringsplicht schrijft voor dat afvalwater pas mag worden geloosd als 95% van de gewasbeschermingsmiddelen eruit is gehaald. Er is een BZG-lijst van installaties die dit kunnen. Een heel andere benadering is echter biologische zuivering; dit is in principe een goedkopere manier.

Beter contact door wormen
“Wageningen University & Research is erin geslaagd om 80% afbraak te bereiken met behulp van bacteriën. Dat is heel mooi, maar nog niet de vereiste 95%. Het systeem moet dus worden verbeterd. Dat doen we door wormen in het substraat toe te voegen. Ze bewegen en daardoor ontstaat er meer contact tussen de gewasbeschermingsmiddelen en de bacteriën”, legt Maarten Casteleijn uit. Hij is productspecialist weerbaarheid bij Royal Brinkman. Samen met Koen Bol leidt hij de proeven op de locatie van de toeleverancier in ’s Gravenzande.
Daar staan twee 1000 liter IBC’s (plastic containers), die zijn gevuld met een mix van potgrond, stro en slib. Er is een behandeling mét en eentje zónder wormen. Een installatie sproeit afvalwater over de bakken, dat door het substraat heen richting opvangbakken sijpelt. Vervolgens wordt het opgevangen water opnieuw over de IBC’s gesproeid. Op deze manier wordt het bij elke gang steeds schoner. Eurofins checkt monsters van substraat en water gedurende de proef.

Slib en filterdoekresidu
“Het slib is het geheim van het systeem. Dat hebben we vlakbij een gemaal van het Hoogheemraadschap Delfland gewonnen. Daar komen veel telersstromen samen en daarom kun je verwachten dat er genoeg bacteriën voorkomen die gespecialiseerd zijn in de afbraak van gewasbeschermingsmiddelen”, vertelt Casteleijn. Ook heeft hij het filterdoekresidu bij een teeltbedrijf gebruikt als bacteriebron.
De afbraak van gewasbeschermingsmiddelen in een container met substraat is geen onbekend systeem. Toepassingen in de buitenteelten zijn bekend onder de merknaam Phytobac. Maar om afvalwater binnen afzienbare tijd te kunnen lozen, moeten de resultaten beter en sneller. Vandaar de proef met de wormen. Het gaat om tijger- en dauwwormen, afkomstig van Megrow in Almkerk.

Standaardwater
De techniek heet vermifiltratie en het onderzoeksproject is getooid met de naam Vegeta, een vasthoudend personage uit de Japanse animeserie Dragon Ball Z. De proef is momenteel gaande. Er wordt gewerkt met zogenaamd Standaardwater, waarin zeven veel toegepaste gewasbeschermingsmiddelen zitten. Na 45 dagen percoleren is het testresultaat bekend. Dan bekijken Casteleijn en collega’s of de inzet van wormen succesvol is en of het zinnig is de techniek te verfijnen.

Meer nieuws