“Waterkringlopen sluiten en goed inspelen op klimaatveranderingen”

Het sluiten van waterkringlopen en het goed inspelen op klimaatveranderingen. Onder meer door zoet water op te slaan in de ondergrond. Dat is in de kern de visie van het ministerie van LNV op gebied van water. “Stip op de horizon is dat de emissie van mineralen en gewasbeschermingsmiddelen naar oppervlakte- en grondwater in 2030 vrijwel nihil is”, zo geeft Leo Oprel, senior beleidsmedewerker bij LNV aan.

“Wat het ministerie van LNV wil op gebied van water - en wat ook is overeengekomen met de sector – is naleving van het Tuinbouwakkoord. Deze Nationale Tuinbouwagenda, met aandacht voor alle duurzaamheidsthema’s, staat nog steeds.”, stelt Leo Oprel. “Water, of liever gezegd goed water, is van levensbelang en tevens van groot economisch belang voor de glastuinbouwsector, in een wereld met ingrijpende klimaatverandering.”

Anders denken
Op meerdere vlakken is momenteel sprake van een wisseling in het denken, zo stelt de beleidsmedewerker. Waar economie en bedrijfsvoering enerzijds en milieu anderzijds eerst vooral tegenover elkaar stonden, gaan we naar een toekomst waar beide meer en meer gelijk op gaan. We helpen het milieu zodat het milieu ons beter kan helpen. Misschien is dat wel het verrassende uit de visie die LNV uitdraagt.”   
Dat lijkt vrij beperkt en eenvoudig, maar het is volgens Oprel nog wel een uitdaging, omdat het klimaat grilliger en onvoorspelbaarder wordt met perioden van of watertekort of wateroverlast. “Dat stelt eisen aan de capaciteit van opslag (of infiltratie), die dus voor een groot deel van de tijd overgedimensioneerd zal moeten zijn. Overigens zal de beperking van de emissie van mineralen voor bedrijven steeds meer ook een kostenaspect worden, naast de milieuaspecten. Meststoffen worden schaarser en/of duurder, zeker ook met de huidige situatie in Oekraïne. Daardoor komt het voorkomen van lozen niet alleen het milieu, maar ook de portemonnee van de ondernemers ten goede.”

Circulaire tuinbouw
Kijkend naar de uitdagingen op gebied van water is te zien dat productiebedrijven inzetten op samenwerking met de technologieleveranciers en kennisinstellingen. “Op die manier worden grote stappen gezet in het sluiten van waterkringlopen en het goed inspelen op klimaatveranderingen. Onder meer door zoet water op te slaan in de ondergrond, wat dan ook nog eens verzilting tegen gaat en een voorraad voor droge periodes. Er wordt ook steeds meer gedacht vanuit circulariteit.”
Circulaire tuinbouw betekent zuinig omgaan met water en lekken van grondstoffen, emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar water en verspilling en inefficiënties voorkomen. “Daarbij spelen steeds meer maatschappelijke vraagstukken een belangrijke rol. Daarvoor is een integrale gebiedsaanpak noodzakelijk, waarbij thema’s als klimaat, energie, waterberging en logistiek in samenhang worden benaderd”, analyseert Oprel.
Als aandachtspunten voor de nabije toekomst noemt hij: watertekort en wateroverlast, het voorkomen van verzilting en uitputting van de bodem en vergroten van de biodiversiteit. “Een regionale aanpak is nodig voor gezamenlijke investeringen in bijvoorbeeld warmtenetten en waterzuivering.”

Stip op de horizon
Een belangrijke stip op de horizon is de opdracht voor de glastuinbouw om de emissie van mineralen en gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlakte- en grondwater in 2030 tot vrijwel nihil terug te brengen. Leo Oprel: “Ook werken telers aan een gezondere omgeving, bijvoorbeeld met collectieve watergeefsystemen en hergebruik van reststromen uit de waterzuivering. Telers hebben energie en plantgezondheid wellicht bovenaan hun prioriteitenlijstje staan, echter ook op gebied van water heeft de glastuinbouw voor de komende tijd een aantal pittige uitdagingen. Maar klimaatbestendigheid betaalt zich op termijn uit.”

Meer nieuws