Volop aandacht voor natrium op WaterEvent

Tijs Kierkels

Volledige recirculatie is alleen mogelijk als het natriumgehalte niet te ver oploopt. De presentaties en de infostands op het WaterEvent gaven samen een mooi overzicht van de mogelijkheden en nieuwe ontwikkelingen.

Omgang met natrium vergt een drieledige aanpak: voorkomen van aanvoer, accepteren van hogere gehaltes dan voorheen en wegvangen/afvoeren.
Alles begint met goed gietwater, met een zo laag mogelijk zoutgehalte. Maar ook met meststoffen kan natrium meekomen. Haifa presenteerde op de infomarkt een nieuwe natriumarme meststof: MKP Reci, een monokaliumfosfaat. Nog net niet op de markt. “Maar het schip is onderweg”, vertelde productmanager Marco Molenaar. Net als bij de eerder geïntroduceerde kalisalpeter Multi-K Reci garandeert de meststoffenleverancier dat er maximaal 300 ppm natrium in zit. In de praktijk komt het meestal lager uit, rond de 150 ppm. “De lage gehaltes bereiken we door langere circulatie in de fabriek”, vertelt hij. Dat lange zuiveringsproces maakt de meststof wel een slagje duurder.

Acceptatie hoger Na-gehalte
De volgende stap is accepteren van hogere natriumgehaltes in het drainwater. Uit lopend onderzoek bij Wageningen University & Research blijkt dat acceptabele gehaltes bij tomaat, paprika en gerbera een stuk hoger liggen dan de normen. Het onderzoek gaat nog door.
De derde stap is wegvangen. Onderzoeker Wim Voogt presenteerde op het event voorlopige resultaten van het onderzoek met een ‘restgoot’. In een deel van de kas staan de planten op twee goten. In de ene goot is de voeding normaal, in de andere is het natriumgehalte verhoogd. Het blijkt dat het gewas op deze manier veel natrium opneemt uit de tweede goot. Dat verdwijnt dus uit het systeem. “Het slechte nieuws is wel dat dit gepaard ging met 15% productieverlies. Bij de standaard behandeling zagen we echter ook minder productie. We vermoeden dat het te maken heeft met ons teeltsysteem, waarbij een matje onder het blok de wateropname en wortelgroei kan belemmeren”, zei hij.

Zoutminnend plantje
Dat valt dus nog wel te verbeteren. Binnenkort zijn de uiteindelijke resultaten bekend. Voogt waarschuwde om je niet blind te staren op een productieverlies. “Je hebt maar één randrij in de kas nodig met dit systeem om spui te voorkomen. Zelfs als je daar pakweg 10% minder productie zou hebben, voorkom je de kosten van spuien. Het is dan een economische afweging of het uit kan.”
Een heel nieuwe benadering is de inzet van planten die echt zout accumuleren, dus zoutminnende planten. In de kassen van Bleiswijk staat nu een kleine proef met het plantje Sesuvium portulacastrum (zie foto), tussen de tomatenplanten in. De onderzoeksvraag is of je hiermee voldoende zout uit het systeem kunt trekken. De proef is pas net ingezet.

Besparing water en meststoffen
Een andere manier om natrium te onttrekken liet Moor Filtertechniek in de infostand zien. Het Poseidon-systeem, dat is goedgekeurd voor zuivering van gewasbeschermingsmiddelen uit drainwater, kan ook selectief natrium verwijderen. Dat is mogelijk met een membraan met zeer kleine openingen (nanofiltratie). Het natrium-ion is zo klein dat het wel door de gaatjes van het membraan gaat, maar gewasbeschermingsmiddelen en andere meststoffen niet. Daardoor houd je na het membraan water met alleen natrium over. Die stuur je door een nog fijnere membraan, zodat zuiver water overblijft en natrium achter het tweede membraan blijft hangen. Het bedrijf claimt dat je zo 80% van het water bespaart en 50% van de meststoffen.
Alleen kalium is net zo klein als natrium en kan dus ook door de eerste membraan. Dat betekent dat dit element moet worden aangevuld.

Meer nieuws