Vernieuwde stappen Delfland en glastuinbouw voor schoon oppervlaktewater

Het Hoogheemraadschap van Delfland introduceerde begin januari 2023 de Risicogestuurde Aanpak om de waterkwaliteit in het gebied verder te verbeteren. De kern is een nieuwe aanpak voor toezicht en handhaving in de glastuinbouwgebieden. De Kaderrichtlijn Water van 2027 komt met rasse schreden dichterbij. Dus is het zaak voor alle betrokken partijen om de handen ineen te slaan en de waterkwaliteit op orde te krijgen. Delfland en Glastuinbouw Nederland werken daarin nadrukkelijk samen.

"Schoon, gezond en levend water is voor ons allemaal van belang. Daarvoor is onder meer nodig dat er geen emissies van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen uit de land- en tuinbouw naar water en bodem plaatsvinden", benadrukt Marcel Vissers, hoogheemraad waterkwaliteit van Delfland. Tussen 2014 en 2022 hebben het hoogheemraadschap, gemeenten, omgevingsdiensten, Glastuinbouw Nederland en telers hiervoor de Gebiedsgerichte Aanpak ingezet. Het resultaat was dat de waterkwaliteit in de glastuinbouwgebieden tussen 2014 en 2019 is verbeterd. "In 2020 en 2021 is die verbetering echter niet doorgezet. Dat is zorgelijk, want schoon oppervlaktewater is de basis voor een gezonde leefomgeving, de natuur en onze voedsel- en drinkwatervoorziening. In 2027 moet bovendien al het water in Nederland voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). We hebben dus nog maar een paar jaar om de waterkwaliteit op orde te krijgen. Het is dus echt noodzakelijk dat we met elkaar ook die laatste stappen gaan zetten."
 
Risicogestuurde Aanpak
In 2022 is het project Gebiedsgerichte Aanpak afgerond. In alle glastuinbouwgebieden is de waterkwaliteit nauwgezet gemeten en doorgelicht en alle individuele bedrijven zijn bezocht. De opgedane kennis vormt de basis van Risicogestuurde Aanpak, die loopt tot en met 2027. "Daarin prioriteren we onze inzet op basis van een aantal risico's die we de afgelopen jaren hebben gezien", verduidelijkt Marcel Vissers. "Dat kan bijvoorbeeld een gebied zijn met een slechtere waterkwaliteit, maar ook bepaalde soorten teelten en teeltsystemen of de teeltwisseling bij de groentebedrijven."

Strengere handhaving
Jacco Vooijs, regiovoorzitter Westland van Glastuinbouw Nederland, constateert dat de telers de afgelopen vijf jaar forse stappen hebben gezet ter verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater in hun gebied. "Een compliment daarvoor is zeker op zijn plaats. In de afgelopen jaren zijn veel directe lozingen op het oppervlaktewater beëindigd. Toch zien handhavers nog steeds verhoogde waarden van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater. Daar moeten we de ogen niet voor sluiten. In tegendeel. Ik ben ervan overtuigd dat we met elkaar ook de laatste noodzakelijke stappen kunnen zetten."
De voorzitter van Glastuinbouw Westland pleit daarbij voor een nauwe samenwerking tussen alle betrokken partijen. "Wij zullen onze telers nadrukkelijk informeren over de overtredingen die nog steeds worden geconstateerd en hoe die te voorkomen zijn. Van het hoogheemraadschap verwachten wij dat overtredingen nog beter worden geconstateerd en dat de handhaving strenger wordt toegepast. De glastuinbouwsector wordt afgerekend op de kwaadwilligen. Die rotte appels moeten uit de mand."

Meer opsporing
Om lekkages beter te kunnen opsporen, gaat Delfland meer gebruik maken van e-DNA onderzoek. Uit watermonsters kan worden opgemaakt van welk type teelt een vervuiling afkomstig is. Hierdoor kan de bron sneller worden gevonden en is de oorzaak ook sneller aangepakt. In het voorjaar van 2023 beschikt het hoogheemraadschap over de DNA-profielen waarmee het mogelijk is om 90% van de teelten te identificeren.
Naast de waterkwaliteitsmetingen, bedrijfsbezoeken en (thematische) handhavingsdagen bestaat de Risicogestuurde Aanpak uit drie onderdelen, legt hoogheemraad Marcel Vissers uit.

Extra toezicht. "Samen met de gemeente, omgevingsdienst en NVWA gaan wij het toezicht in risicogebieden intensiveren. Gebruikmakend van de kennis en ervaring die wij hebben opgedaan in de Gebiedsgerichte Aanpak richten we onze pijlen op het oplossen van de belangrijkste knelpunten in ons beheergebied. De nauwere samenwerking met gemeente, omgevingsdienst en NVWA stelt ons in staat om sneller en effectiever op te treden."
Steviger handhaven. "Vanuit de Gebiedsgerichte Aanpak is veel gedaan aan voorlichting. Ondernemers zijn op verschillende manieren en momenten geïnformeerd over de noodzaak van waterbewust ondernemen en hoe zij hier zelf invulling aan kunnen geven. De kennis om ook de laatste waterstromen naar bodem en water te stoppen is aanwezig bij de bedrijven. Bij overtredingen gaan wij daarom steviger inzetten op handhaving als de situatie daarom vraagt."
Meer en betere opsporingsmethoden. "Wij breiden onze opsporingsmiddelen uit met onder andere e-DNA technieken voor meerdere teelten. Ook zijn wij voornemens het meetnet uit te breiden en intensiveren we onze monitoring. Daarmee kunnen wij beter en sneller de herkomst van een lekkage of lozing herleiden."

Meer nieuws