Project eDNA-techniek volop in de testfase

Wim Rosbergen (HH Delfland)

In januari 2022 is door de verschillende waterschappen vanuit het fonds ‘Stimuleringsbudget Emissiebeperking Glastuinbouw’ een financiële bijdrage toegezegd aan een nieuw project: Ontwikkelen eDNA qPCR-techniek voor zes gewassen. Uit een eerder onderzoek van Hoogheemraadschap Delfland is gebleken dat met de eDNA techniek sneller en makkelijker lekkages en/of lozingen vanuit een (glastuinbouw)bedrijf kunnen worden vastgesteld en worden herleid naar een specifiek soort gewas.

Aanleiding
De waterkwaliteit in de glastuinbouwgebieden voldoet (nog) niet aan de gestelde doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water. De waterkwaliteit in glastuinbouwgebieden wordt negatief beïnvloed door diverse emissies. Het opsporen van bronnen hiervan is moeilijk en kostbaar. Daarbij komt dat de emissies veelal het gevolg zijn van (niet bewuste) lekkages in de substraatteelt en/of uitspoeling vanuit de vollegrondteelt.
Uit een eerder onderzoek van het Hoogheemraadschap Delfland is gebleken dat met eDNA techniek (op molecuulniveau) lekkages en/of lozingen vanuit een (glastuinbouw)bedrijf kunnen worden vastgesteld en naar een specifiek soort gewas herleid. Met een speciaal ontwikkelde qPCR (een methode dat een specifiek stukje DNA voor een specifiek gewas herkent) kan in het oppervlaktewater het eDNA van een gewassoort worden vastgesteld. Uit het vorige onderzoek is gebleken dat realisatie van een dergelijke techniek mogelijk is en is voor de gewassen tomaat en paprika een qPCR methode ontwikkeld.

Stand van zaken project
Binnen dit project wordt de qPCR-methode doorontwikkeld, zodat daarmee ook de eDNA van de gewassen chrysant, komkommer, amaryllis, phalaenopsis, roos en gerbera kan worden gekwantificeerd. Het project bevindt zich momenteel volop in de testfase. De ontwikkelde methode wordt eerst getest op weefselmonsters van het betreffende gewas en verwante soorten. Inmiddels is de methode voor chrysant, komkommer en roos door deze laboratorium validatie heen. Voor deze gewassen wordt de effectiviteit in de praktijk getest op watermonsters die verzameld zijn in en rond glastuinbouwbedrijven. De methodeontwikkeling voor de overige drie gewassen (phalaenopsis, amaryllis en gerbera) bevindt zich nog in de fase van de ontwikkeling van laboratoriumtesten. Deze moeten nog gevalideerd worden. Verwacht wordt dat het project aan het begin van 2023 kan worden afgerond.

Specifiek gewas
Na afloop van het project kan gemakkelijker worden aangetoond of er lekkages en/of lozingen zijn en welke emissies daarbij plaatsvinden. Daarnaast kan ook de overschrijding van breedwerkende middelen in het oppervlaktewater worden gekoppeld aan een specifiek gewas of een teeltbedrijf.

Meer nieuws