Proef natriumtolerantie roos langer doorgezet

Tijs Kierkels

Hoeveel natrium kan een rozengewas zonder schade tolereren? Er tekenen zich trends af in het onderzoek van Wageningen University & Research in Bleiswijk, maar het is nog te vroeg voor conclusies. De proef loopt door tot mei volgend jaar.

Voor roos geldt momenteel een adviesnorm van 4 mmol/l. Die is aan de voorzichtige kant: waarschijnlijk kan het gewas meer hebben. Acceptatie van een hoger gehalte maakt langer recirculeren met drainwater mogelijk.
Om te bepalen waar de grenzen liggen hebben de onderzoekers vier trappen aangelegd: 0, 4, 8 en 12 mmol/l Na. Hierbij wordt de EC gelijk gehouden op 2,2. Bij gelijke EC kan natrium bij oplopende concentraties andere kationen verdrijven. Daarom zijn er tevens twee stappen aangelegd, waarbij de EC met Na meestijgt tot 3. Het gaat hierbij om 8 en 12 mmol/l Na. Zie overzichtstabel.

Trends zichtbaar
“Er beginnen zich verschillen af te tekenen. Bij behandeling D (12 mmol/l, gelijkblijvende EC) blijven de rozen voortdurend achter in productie. Er zijn duidelijk minder stelen per m2. Wel is het gemiddelde takgewicht wat hoger, waardoor het totaalgewicht veel minder verschilt met de andere behandelingen. Dit zou kunnen duiden op verminderde uitloop”, vertelt Wim Voogt, onder wiens leiding de proeven plaatsvinden.  “Opvallend is dat je deze effecten niet ziet als de EC mee mag stijgen (behandeling F).”
In mei maakten de onderzoekers tussenresultaten bekend in een nieuwsbrief. “Toen gaven we al aan dat kalium snel uitgeput raakt bij oplopende natriumconcentratie. Tenminste: bij gelijkblijvende EC. Bij de behandelingen waar de EC meestijgt met, blijft het kaliumcijfer keurig op peil. Verder vonden we bij de hoogste trap veel meer natrium in het jong en oude blad dan je op grond van de verschillen in mat-concentratie zou verwachten. Niettemin is het natriumgehalte vergeleken met andere gewassen erg laag, zodat ook in deze proef blijkt dat roos in principe weinig natrium opneemt.” We moeten nog een slag om de arm houden, omdat we pas aan het einde van de proef de totale opname (zoals in de wortels en het hout) kunnen gaan meten.

Kalium
Er is dus iets aan de hand met kalium bij een hoog natriumcijfer, tenminste bij gelijkblijvende EC. Voogt: “Hoe komt dit? We hebben wel enig idee, maar nog geen zekerheid. We weten dat de plant kalium actief opneemt, maar ook passief. Het eerste mechanisme blijft intact bij oplopend Na-cijfer. Maar bij de passieve opname zal natrium kalium steeds meer verdringen naarmate de concentratie hoger wordt. Verder weten we ook dat roos een actief uitscheidingsmechanismen vanuit de vaatbundels heeft voor natrium. We denken dat die uitscheiding verstoord raakt bij te weinig kalium. Er zit wellicht ergens een omschakelpunt. Bij 4 en 8 mmol/l zie je nog niets, bij 12 is er plotseling te weinig kalium. En dan is het ook logisch dat dit bij een verhoogde EC niet gebeurt; dan blijft er immers genoeg kalium beschikbaar.”
Een ander opvallend punt is dat de productie bij behandeling A consequent wat hoger lijkt te liggen dan alle andere behandelingen. We schrijven hier bewust ‘lijkt’, want het verschil is niet statistisch significant. Maar opvallend is wel dat de trend in de cijfers steeds hetzelfde is. “Dit verschil is nog steeds slecht verklaarbaar”, geeft Voogt aan.

Tripsproblemen
Er zijn dus wel trends, maar op het moment kunnen nog geen duidelijke conclusies getrokken worden. Daarbij speelt mee dat de proeven met een tegenvaller te kampen kregen: in de zomermaanden was er sprake van een ernstige tripsaantasting. Zo ernstig dat in samenspraak met de begeleidende telers (BCO) besloten moest worden tot een drastische ingreep: alle bloemknoppen zijn weggehaald. Wel bleven de stelen staan tot het moment dat er normaal geoogst zou worden. Na een periode van twee maanden was de trips onder controle.
Vanwege deze tegenvaller en om een beter beeld te krijgen gedurende maanden met veel licht, heeft de gewascoöperatie gevraagd de proef door te zetten tot mei 2022.

Het project wordt gefinancierd door de Topsector T&U/LNV, Stichting Kennis in je Kas, gewascoöperatie Roos, Yara en Elektravon Haket.

Meer nieuws