Nauwelijks effect van hoog Na bij tomaat

In 2018 is in navolging van de proef in 2017 met paprika, tomaat onderworpen aan een reeks van oplopende Na concentraties. Ook in deze proef is ervoor gekozen om de reeks oplopende Na concentraties op een gelijke EC-waarde te houden. Dit ging dus ten koste van K, Ca en Mg, die evenredig verlaagd werden.

Omdat bij tomaat bewust bij een veel hogere EC (3.8) wordt geteeld dan bij paprika (2.5) is er ook meer ruimte om Na op te laten lopen. De Na concentraties in deze proef waren 5, 10, 15 en 20 mmol/l, als streefwaarden voor de drain (bij een EC van 3.8). Omdat verwacht wordt dat Na de Ca-opname tegenwerkt zijn er ook behandelingen in de proef opgenomen met relatief meer Ca en lager K (lagere K/Ca verhouding) dan standaard. Als ras is ‘Livento’ gekozen (een grof-ronde, losse tomaat) en de teelt is gestart in de eerste week januari. Vanaf eind februari is gestart met het laten oplopen van Na. Binnen twee weken waren deze op het gewenste niveau. Het was de bedoeling dat de teelt zou doorlopen tot half november, maar door een calamiteit moest helaas half augustus de stekker al uit de proef worden getrokken. De doelstelling van het bestuderen van een lange termijn effect van Na op het gewas is dus niet gehaald. Niettemin levert deze proef toch wel bruikbare gegevens op.

Tijdens de teelt zijn er tussen de behandelingen geen verschillen gezien in gewasgroei of ontwikkeling van bloei en vruchtzetting. De productie bleef zowel qua vruchtgewicht als ook het aantal vruchten gelijk bij alle behandelingen. Uiteindelijk is tot en met 20 augustus ca 35 kg/m2  geoogst, met een gemiddeld vruchtgewicht van gemiddeld net iets meer dan 100 g. Neusrot kwam tot begin juni niet voor, maar hierna trad er bij alle behandelingen wel wat neusrot op. Bij de behandeling met 20 mmol/l liep echter vanaf eind juli het neusrot sterker op dan bij de ander behandelingen. Over het geheel genomen was het neusrot bij de behandelingen met 5 tot 15 mmol/l gemiddeld 0.5% (gewicht), maar bij 20 mmol/l was dit 1.3%. Het is dus opvallend dat de productie in totaliteit niet werd beïnvloed door de Na concentratie en lijkt dus tot 20 mmol/l de groei niet te worden beïnvloed.

Net als bij de paprikaproef tekent zich dus een lijn af dat Na minder gauw tot schade leidt dan veel mensen gewend zijn te denken. Er bestonden ooit richtlijnen voor Na in tomaat, waarbij boven 8 mmol/l mocht worden gespuid. In de praktijk hoor je verschillende geluiden. Sommige telers denken dat 8 mmol/l te hoog is, anderen hebben uit eigen ervaringen het idee dat 10 mmol/l of zelfs nog hoger ook geen problemen geeft. Op grond van de resultaten die in deze proef zijn gehaald zou Na gerust nog hoger mogen oplopen, waarbij er tot 15 mmol/l geen schade is.

Om toch het lange termijn effect van Na na te gaan wordt de proef  herhaald in 2019. Dan wordt ook bekeken of het verschil maakt of hoog Na vanaf het begin, of alleen als piek in de zomer wordt gegeven. Met andere woorden: of de plant in zekere mate ‘went’ aan hoog Na en meer gevoelig is voor een (plotseling) optredende piekwaarde aan Na midden in het groeiseizoen, of dat dit niet uitmaakt. Dit is relevante aanvullende informatie omdat een piek in de zomer de praktijk het meest voorkomt.

Meer nieuws