Leo Oprel, ministerie LNV: ‘Sloot herontdekken?’

Leo Oprel, sr. beleidsmedewerker van het ministerie van LNV, houdt zich bezig met de aandachtsgebieden energie, water en bemesting en constateert van dicht-bij dat er meer en meer sprake is van het in elkaar grijpen van die onderwerpen en dat is in lijn met de LNV-visie. Voor Glastuinbouw Waterproof laat hij zijn licht schijnen op diverse ontwikkelingen. Deze keer aandacht voor slootwater.

“Alles wat leeft kan niet zonder water, maar water kan niet zonder leven”, zo opent Leo Oprel. “Scheikundig is water simpel H20. In de praktijk is water veel meer. Er zit van alles in. Van mineralen tot micro-organismen. Water is niet alleen een bron voor leven, maar ook een bron van leven. Niet al die mineralen, stofjes of dat leven in water komen ons echter goed uit. Wij, maar ook planten kunnen voor een goed functioneren niet met alles overweg. Van sommige stoffen of organismen worden wij of planten ziek.”

Uit balans
De tijd dat je uit de sloot kon drinken ligt naar zijn mening ver achter ons. “In de loop van de tijd is water gezien als een makkelijk riool. Alles wat je kwijt wilde, kon in de sloot en in de grachten van steden. In de middeleeuwen kon je zomers maar beter niet in bepaalde steden komen. De stank van de grachten was dan niet te harden. Behalve Haarlem. De stad van bierbrouwers. Daar was het al vroeg verboden van alles in de gracht te dumpen. Van vervuild water kon je immers geen bier brouwen.”
In de glastuinbouw is lang slootwater gebruikt. Maar ook in tuinbouwgebieden werd de sloot gezien als een makkelijke manier om van meststoffen en andere narigheid af te komen. “Een makkelijke manier waarbij we het milieu de last op lieten knappen van onze gemakzucht. Dat leidde er wel toe dat de sloot geen bron meer kon zijn voor gietwater. Eutrofiering betekent goed van voeding. Een eufemisme eigenlijk want de ‘verrijking’ was een toename van diverse stoffen die het ecosysteem niet voedden, maar uit balans brachten.”

Kracht van toevoegingen
Met de teelt op substraten is de behoefte aan schoon water gegroeid. De goede productieresultaten op steenwol waren indertijd niet zozeer te danken aan de steenwol, maar met name aan het schone(re) regenwater. “En er is zelfs gedacht dat steriel water het beste was. Maar dat leek mooier dan het is. Steriel betekent in het algemeen vrij van bacteriën en dergelijke, maar een andere betekenis is onvruchtbaar. En vandaag de dag ontdekken we geleidelijk weer de kracht van allerlei toevoegingen aan water waardoor de planten beter presteren. Wat ooit gratis door de natuur geleverd werd, voegen we er al zoekend naar de beste oplossing bij.”
Dat kost, volgens Oprel, een hoop moeite en geld. “Die plantversterkers en toevoegingen met natuurlijke organismen voeden en prikkelen het immuunsysteem, waardoor de plant geen kasplantje wordt dat gevoelig is voor elke bedreiging, maar zichzelf juist beter kan verdedigen. Weerbaar noemen we dat.”

Stroom en water
Met nieuwe apparatuur en methoden kan de sector meer inzicht krijgen in dat wonderlijke gewone water. “Zouden we de kracht van een echt schone sloot nog eens herontdekken als de ideale en goedkoopste bron van gietwater waar alles aan leven in zit wat nodig is voor een gezond gewas, behalve de meststoffen natuurlijk? Maar misschien dan wel een sloot met zonnepanelen er op zodat de algen geen kans krijgen en we ook nog multifunctioneel ruimte gebruiken om stroom op te wekken. Wat is er immers natuurlijker dan het stromende water?”