HH Delfland ziet win-winrelatie in Coastar-projecten met tuinbouw

Jan van Staalduinen

Coastar mikt op borging van de zoetwatervoorziening door slim gebruik te maken van de ondergrond. Opslag van overtollig zoet water in de bodem voor later gebruik kan de verzilting terugdringen en kan de beschikbaarheid van voldoende zoet water voor drinkwater, irrigatie en industrie voor lange tijd zeker stellen. Samen met Hoogheemraadschap van Delfland wordt in de Westlandse Broekpolder een pilot voorbereid waarin wordt samengewerkt met tuinbouwbedrijven.

Grootschalige verkenning
Coastar is enkele jaren geleden opgezet om oplossingen te verkennen voor structurele verbetering van de zoetwatervoorziening in de Nederlandse kustregio’s. Die staat onder druk vanwege de groeiende watervraag in West-Nederland, terwijl de verzilting oprukt en de bodem blijft dalen. Een kansrijke oplossing is grootschalige infiltratie van zoet water in de ondergrond. Mogelijke bronnen hiervoor zijn overtollig hemel- c.q. oppervlaktewater in perioden met veel neerslag en gezuiverde afvalwaterstromen die nu rechtstreeks worden afgevoerd naar de Noordzee.
In de afgelopen jaren is vooral ingezoomd op de technische, bestuurlijke en juridische haalbaarheid en op het samenstellen van een gedetailleerde bodemkaart om geschikte locaties voor infiltratie in kaart te brengen. Er zijn ook enkele kleinschalige pilots gestart in stedelijke en landelijke gebieden.

Tuinbouw interessante partner
Hoewel de glastuinbouw van meet af aan in beeld is als een interessante partner en stakeholder, heeft dit nog niet tot concrete projecten of pilots geleid. Hoogheemraadschap van Delfland wil daar snel iets aan doen. De waterbeheerder kijkt hierbij nadrukkelijk naar het Westland.
Glastuinbouwbedrijven lenen zich bij uitstek voor het grootschalig opvangen en opslaan van schoon hemelwater. Wat zij niet nodig hebben voor eigen gebruik, wordt nu geloosd op het oppervlaktewater, maart zou wellicht ook aangewend kunnen worden voor infiltratie. Binnen het project Rainlevelr, dat vier jaar geleden van start ging, werken de waterbeheerder en Westlandse tuinbouwbedrijven al samen vanuit een andere doelstelling. Bij dreigende hoosbuien kan het hoogheemraadschap deelnemende bedrijven (momenteel 44 stuks, 230 ha glas) verzoeken om een deel van hun bassins voortijdig te legen op het oppervlaktewater. Zo blijft er voldoende opvangcapaciteit beschikbaar en neemt de kans op wateroverlast in de lage delen van het tuinbouwcentrum af. Zelf verlaagt de waterbeheerder dan  de waterpeilen in polders en de boezem.

Van lozen naar infiltratie en hergebruik
“Nu verdwijnt dat water naar zee en dat vinden we jammer”, zegt beleidsmedewerker en projectleider Peter Hollanders namens Delfland. “Want behalve meer momenten met kortstondige, hevige neerslag zien we een groeiende schaarste aan hoogwaardig zoet water in perioden zonder noemenswaardige neerslag, die steeds langduriger en intenser lijken te worden. Wij zien goede kansen om hierin samen met de glastuinbouw nieuwe stappen te zetten en de weg vrij te maken voor grootschalige infiltratie van overtollig water in tijden van overvloed. In droge perioden zou je dat dan weer kunnen oppompen en geschikt maken voor gebruik als drink- of gietwater.”

Niet wachten met pilot
Daar komt nog wel het een en ander bij kijken, zowel bestuurlijk als juridisch en financieel. Collega Hugo Vreugdenhil, die voor de meeste partners in Rainlevelr het eerste aanspreekpunt is: “Voordat er structurele oplossingen mogelijk zijn, zijn er nog heel wat hobbels glad te strijken en onzekerheden weg te nemen. Wij zien echter wel goede mogelijkheden om al op korte termijn de proef op de som te nemen. Gewoon om te zien of het kan werken en welke praktische problemen we tegenkomen gedurende het traject. Daar kunnen wij en andere stakeholders in de kustregio’s lering uit trekken en later ons voordeel mee doen. De Broekpolder vinden wij voor een dergelijke pilot uitermate geschikt.”

Broekpolder
Wat de Broekpolder aantrekkelijk maakt, is de aanwezigheid van een grote opvangbuffer waar behoorlijk wat tuinbouwbedrijven omheen liggen. Vanuit de buffer zou (semi)permanent water in de ondergrond geïnjecteerd kunnen worden, mits het schoon genoeg is. De tuinbouwbedrijven zouden er hun overtollige hemelwater in kwijt kunnen.
Hollanders: “Het projectvoorstel voorziet in een zuiveringsstap. Wat we voor dit project vooral nodig hebben, is commitment en financiële garanties. We hopen dat de lichten na de zomer op groen springen, zodat de pilot in 2022 van start kan gaan.”

Meer nieuws