Goede resultaten van gebiedsaanpak in Made en Steenbergen

Jan van Staalduinen

Begin 2019 zetten de Provincie Noord-Brabant, Waterschap Brabantse Delta en ZLTO een project in gang om de emissie van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlaktewater in de glastuinbouwgebieden Made en Steenbergen terug te dringen. Samenwerking met de tuinders in de gebieden stond hierin centraal. De aanpak heeft goede resultaten opgeleverd, stellen Jeroen van Meggelen en Frits van Dijkman vast.

Betrokkenheid en medewerking
Senior handhaver Jeroen van Meggelen van waterschap Brabantse Delta leidde de gebiedsgerichte aanpak, bijgestaan door relatiebeheerders van ZLTO/Glastuinbouw Nederland. “We wilden de ondernemers van meet af aan bij het project betrekken”, zegt Frits van Dijkman namens de telersorganisatie. “Hun betrokkenheid en medewerking is essentieel om de situatie gedetailleerd in beeld te krijgen, de oorzaken van overschrijdingen te achterhalen en noodzakelijke maatregelen snel en effectief door te voeren. Dat is in beide gebieden goed uit de verf gekomen.”

Overschrijdingen herleiden naar bron
Van Meggelen onderschrijft die conclusie. Hij stelt vast dat de waterkwaliteit in de twee vestigingsgebieden in de afgelopen twee jaar aantoonbaar is verbeterd. Voor een deel hangt dat uiteraard samen met de zuiveringsplicht en de beperkingen rond het lozen op oppervlaktewater.
“In beperkte mate vindt er nog steeds emissie van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen plaats door glastuinbouwbedrijven, maar in veel mindere mate en minder structureel dan enkele jaren geleden”, zegt de handhaver. “Dankzij intensief meten konden we incidentele overschrijdingen in veel gevallen herleiden tot de bron. Daar zijn we vervolgens over in gesprek gegaan met de desbetreffende telers. Door samen nog eens kritisch naar de watersystemen te kijken konden we lekkages en technische gebreken meestal snel lokaliseren, waarna het bedrijf gericht maatregelen kon nemen. Zo hebben we in goed overleg behoorlijke verbeteringen gerealiseerd, zowel in Made als in het gebied rond Steenbergen.”

Aanpak
In 2018 werden de eerste gebiedsbijeenkomsten georganiseerd om de telers te informeren en te betrekken. Er werd uitleg gegeven over het project en aangegeven hoe telers op bedrijfsniveau kunnen ingrijpen wanneer de waterkwaliteit in het gedrang komt. In datzelfde jaar en in 2019 werden meetnetten ingericht en in gebruik genomen. Via tussentijdse evaluatiebijeenkomsten (deels online vanwege corona) deelde het waterschap haar bevindingen met de ondernemers. Er zijn tientallen bedrijfsbezoeken afgelegd om watersystemen na te lopen en telers te adviseren over wenselijke technische aanpassingen. Het meten is vorig jaar geïntensiveerd.

Drainwater via condensleiding overgeheveld
Een van de telers die goede ervaringen heeft met het samenspel tussen ondernemers en waterschap is Barry Middelburg van chrysantenkwekerij Leen Middelburg in Made. “Uit de metingen bleek dat er vanuit ons bedrijf meststoffen in de sloot kwamen. Daar waren we ons niet van bewust. Samen met een handhaver hebben we het systeem kritisch nagelopen. Tijdens die rondgang bleek dat een afsluiter in de condensleiding open stond én dat de condensleiding vrij diep in de drainsilo stak. Het gevolg was dat er via deze condensleiding drainwater naar het oppervlaktewater werd geheveld. Achteraf te stom voor woorden, maar gelukkig heel snel en simpel op te lossen.”

Oprecht blij
Van Meggelen: “Dergelijke onvolkomenheden zien we wel vaker en meestal hoef je telers maar één keer aan te spreken en het wordt opgelost. Gebiedsgerichte aanpak op basis van samenwerking heeft zijn waarde wat ons betreft opnieuw bewezen.”
Het waterschap blijft de vinger echter aan de pols houden, want het moet en kan nog steeds beter. “Je moet niet vergeten dat watersystemen op glastuinbouwbedrijven aan verandering onderhevig blijven door aanpassing of uitbreiding, door vervanging of door regulier onderhoud”, merkt de handhaver op. “En zoals we inmiddels weten, kunnen kleine foutjes soms grote gevolgen hebben. We zijn oprecht blij met de vooruitgang die er binnen twee jaar in Made en Steenbergen is gerealiseerd. De positieve ervaringen hopen we ook te kunnen vertalen naar andere gebieden met glastuinbouw in ons beheersgebied.”

Luister voor meer informatie over de kwaliteit van oppervlaktewater in en rond glastuinbouwgebieden ook de recente aflevering van de podcast KasGesprek over dit onderwerp.

Meer nieuws