Gevoelige methode om snel ophoping in het watersysteem te testen
Bij voortdurende recirculatie kunnen stoffen zoals reinigings- en ontsmettingsmiddelen ophopen. De vraag is dan wat nog acceptabel is. Om die te kunnen beantwoorden moet je een betrouwde testmethode ontwikkelen. Dat doen Erik van Os en Ineke Stijger van Wageningen University & Research, business unit Glastuinbouw in het kader van het project ‘Voorkomen en bestrijden van emissies kasteelten II’.
“Als je toewerkt naar nulemissie blijft alles wat je toevoegt aan het water in het systeem. Het gaat bijvoorbeeld om reinigingsmiddelen als chloorbleekloog, waterstofperoxide of ozon. Dan zijn er drie mogelijkheden: het breekt af, de plant neemt het op of het hoopt op in het systeem”, vertelt Van Os.
Bij de voorloper van dit project bleek de ophoping bij gerbera wel voor te komen, maar niet zodanig dat het tot schade leidde. Die conclusie trokken de onderzoekers uit metingen op praktijkbedrijven.
Aanvaardbare grenzen
Er is echter ook behoefte aan snelle betrouwbare testmethoden, waarmee je bij allerlei stoffen kunt aantonen waar de aanvaardbare grenzen van ophoping liggen. “En wellicht zie je juist ook positieve effecten, bijvoorbeeld als je met ozon extra zuurstof in het water brengt”, zegt Van Os.
De ontwikkelde testmethode heet de fytotox-kit. Hij bestaat uit een cassette van 20x20 cm waarin een steenwolmatje of filtreerpapier ligt. Dat wordt bevochtigd met een watermonster dat bijvoorbeeld een bepaalde concentratie chloorbleekloog, waterstofperoxide of ECA-water bevat. Op het matje kiemen zaden van verschillende toetsplanten. Na 48 uur bij 25°C scoren de onderzoekers een scheut- en wortellengte en vergelijken die met zaden die op een standaard voedingsoplossing zijn gekiemd.
“Bij voldoende herhalingen is dit een betrouwbare en gevoelige methode, die al na twee dagen een uitslag geeft. Je ziet bij welke concentratie je schade krijgt; dat kun je naar een praktijkadvies vertalen”, vertelt hij. Op de foto links het beeld van ongestoorde groei, rechts met schade door te hoge concentratie reinigingsmiddel.
Eerste resultaten
De eerste testen met ozon en waterstofperoxide hebben inmiddels plaatsgevonden, maar er is nog geen officiële uitslag; ze moeten nog met de leveranciers van de producten worden besproken. De testen gaan momenteel door met andere waterstofperoxideproducten en stabilisatoren zoals organische zuren en zilver.
Er bestaat nog een andere betrouwbare testmethode, namelijk Chinese kool geteeld in perliet. “Dat is een erkende methode, maar het duurt tien weken voordat je betrouwbare uitspraken kunt doen. Daarmee is het een dure test”, geeft Van Os aan.
Het project wordt uitgevoerd samen met Agrozone en gefinancierd vanuit de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen, met medefinanciering vanuit de Stichting Kennis in je Kas (KijK). Andere bedrijven zijn van harte welkom als partner in het project.