Geen effecten van Na ophoping in de drain bij gerbera
Eén van de knelpunten bij teeltsystemen met hergebruik van drainwater is de ophoping van ongewenste zouten, specifiek Natrium (Na). Met het oog op de plicht tot (nagenoeg) nul-emissie voor nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen in de glastuinbouw vanaf 2027, kan dit een bottleneck zijn voor volledige recirculatie. Onderzoek van Wageningen University & Research toont aan dat de grenswaarde veilig kan worden verhoogd.
Er is hernieuwd onderzoek gedaan naar de effecten en grenswaarden voor Na bij gewassen. In het eindrapport (zie bijlage) wordt verslag gedaan van de effecten van verhoogd Na in een gerberateelt en wordt de huidige grenswaarde van Na geëvalueerd.
Gestegen Na compenseren
De proef bestond uit een aantal behandelingen, waarbij Na oploopt terwijl de EC gelijk blijft en de kationenconcentraties zonder natrium afnamen. De oplopende Na concentraties waren: 5, 10, 15, mmol/l vanaf de start van de teelt en er waren twee behandelingen met 15 mmol/l met startdatum respectievelijk 1/6 en 1/7. In alle gevallen is telkens de K-Ca-Mg verhouding aangepast om de gestegen Na te compenseren. De proef liep van 22 maart tot 5 december 2019 met 4 cultivars: Albino, Whisper, Pre-Semmy en Rich. Op basis van de nutriënten analyseresultaten van de drain werd wekelijks de nieuwe aanvuloplossing berekend en is handmatig een Na-oplossing toegediend. Oogstgegevens en bloem- en bladanalyses werden gedurende de proef bijgehouden.
Minimale verschillen
Geen effect van verhoogd Na was te zien op het aantal bloemen. Wel bleken de gemiddelde bloemgewichten licht af te nemen bij stijgend Na. De productie over het gehele jaar volgde dezelfde trend met minimale verschillen tussen de behandelingen. Bij het oplopen van Na blijken de nutriënten voor gerbera nog steeds in voldoende mate beschikbaar te zijn. Alleen bij het hoge Na-niveau van 15 mmol/l blijkt het lastig om K voldoende op peil te houden. Er was geen effect van Na op het vaasleven. De Na opname van gerbera blijkt aanzienlijk en bedraagt circa 16% van de heersende concentratie in de wortelomgeving. Dit betekent dat bij een concentratie van 10 mmol/l Na in de drain de gemiddelde opnameconcentratie rond circa 1.6 mmol/l zal zijn.
Grenswaarde veilig verhogen
Dit ligt ver boven de gemiddelde input via water uit omgekeerde osmose of van regenwater, zodat geconcludeerd kan worden dat voor de meeste bedrijven oplopend Na geen bedreiging zal vormen of een reden tot spui. Zelfs periodiek bijmengen van leidingwater, waarvan bij sommige herkomsten de Na-concentraties hoger zijn dan 1.6 mmol/l, zal niet snel leiden tot een waarde die uitkomt boven de grenswaarde voor Na in de drain. De huidige Na grenswaarde is 6 mmol/l. Op grond van de resultaten van deze proef kan deze grenswaarde veilig worden verhoogd tot 10 á 12 mmol/l Na in de drain.