Emissieloos telen op een drijvend systeem

Drijvende teelt (DFT = Deep Flow Technique) is een serieuze optie voor een emissieloze teelt. Bij deze teelttechniek hangen de planten in drijvers, die op een enkele decimeters diepe voedingsoplossing liggen. Vrijwel de gehele wortelontwikkeling vindt plaats in de voedingsoplossing.

Productievere systemen
Nieuwe productievere systemen zijn nodig, omdat door de groeiende wereldbevolking de behoefte aan voedsel toeneemt. Bovendien neemt wereldwijd de bodemkwaliteit af door bijvoorbeeld eenzijdige bemesting, waardoor betere teeltsystemen moeten worden bedacht. “We moeten ook zuiniger omgaan met meststoffen, want bijvoorbeeld de nu nog veel gebruikte fosfaatmeststoffen worden schaars. En bij uitspoeling ben je een meststof kwijt”, zegt Matthijs Blind, onderzoeker Proeftuin Zwaagdijk. “Daarnaast moet er aandacht zijn voor de leefomgeving, natuur en milieu. Schaarste aan goed water, klimaatverandering en circulaire economie spelen eveneens een rol.”

Basissystemen
Voor een drijvende teelt zijn er twee basissystemen. Bij een systeem is er direct contact tussen de plantplug in drijver en het water; bij een ander systeem is er geen direct contact tussen de plantplug en water. De plug en water zijn door een luchtlaag van elkaar gescheiden en de pluggen moeten worden bevochtigd totdat de wortels naar de voedingsoplossing zijn doorgegroeid. Door bijvoorbeeld de drijver in de startfase tijdelijk te verzwaren, ontstaat een mengvorm.

Geschikte gewassen
Verschillende groentegewassen en kruiden zijn goed te telen op een drijvend systeem, maar ook voor snijbloemen en vaste planten lijkt het systeem perspectief te bieden. Blind: “De laatste jaren is ook de drijvende teelt van chrysanten onderzocht. De teelt op water gaat goed, maar de productie is nog te wisselvallig.” Daarnaast zijn er ook gewassen met (tijdelijk) slechte of moeizame ontwikkeling of nog risicovol om drijvend te telen. Voorbeelden hiervan zijn onder andere bloemkool (kwaliteit neemt af), peterselie (gewas herstelt zich na een oogst te traag), spinazie, phlox, aconitum, callistephus en delphinium. Volgens de onderzoeker zou het de ontwikkeling van de nieuwe teelttechniek sterk stimuleren als veredelaars zich bij het selecteren en veredelen ook gaan richten op de drijvende teelt.

Voordelen
De belangrijkste voordelen van en drijvende teelt zijn: betere sturing, schoner product, minder grondgebonden ziekte- en plaagproblemen, zoals onkruid, slakken en trips. “In twaalf jaar tijd hebben we – ook zonder ontsmetting - geen problemen met watergerelateerde ziekten gehad”, aldus de onderzoeker.

Een voordeel is dat met een drijvende teelt voor wat betreft de emissie aan de (toekomstige) wetgeving, zoals de Kaderrichtlijn Water, kan worden voldaan. Bovendien zijn de planten mobiel, waardoor met automatisering en mechanisering de arbeidsproductiviteit is te verhogen en de arbeidsomstandigheden te verbeteren.

Uitdagingen
Een drijvende teelt is relatief nieuw. Dat brengt allerlei uitdagingen met zich mee om aan te werken, zodat er duidelijkheid en oplossingen komen. Bijvoorbeeld voor de teelttechnische vraagstukken, de betrouwbaarheid en risico’s, de investeringen en afschrijvingskosten, snelle afschrijving van drijvers (vanwege technische ontwikkelingen), de biotoop in het water en footprints van energie en materialen.

Leveranciers
Er zijn verschillende leveranciers die ieder hun eigen drijvend teeltsysteem leveren: Dry Hydroponics, Botman Hydroponics, Industrial product Solutions, Viscon Hydroponics en Meteor Systems.