Effluent RWZI geschikt maken als gietwater voor de tuinbouw

Tijs Kierkels

De glastuinbouw heeft behoefte aan nieuwe gietwaterbronnen, zeker naarmate de zomers droger worden. Gezuiverd water uit rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI) (effluent) biedt daarvoor goede mogelijkheden. Dit is gebleken uit eerder onderzoek op een tomatenbedrijf. Nu bekijkt een samenwerkingsverband van partijen hoe dit water veilig kan worden ingezet.

Dagelijks verlaten grote hoeveelheden gezuiverd water de rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI) en worden afgevoerd naar de zee. Al langere tijd leeft het idee dat dit zoetwater goed te benutten is voor diverse doeleinden.
Enkele jaren geleden is in een onderzoeksproject van Delft Blue Water getest of dit effluent na een extra zuiveringsstap geschikt is als gietwater in de tuinbouw. Dat gebeurde op een tomatenbedrijf. Het onderzoek gaf geen productie- of kwaliteitsverschillen van de tomaten tussen irrigatie met gezuiverd effluent of regenwater.
Vorig jaar is een nieuw project opgestart onder de naam ‘Borging van effluent RWZI voor de glastuinbouwsector’. “We onderzoeken hoe je ervoor kunt zorgen dat alle partijen in de keten - van teler tot consument - accepteren dat gewassen worden geteeld met effluent. Daarvoor moet je borgen dat de inzet veilig is voor het gewas, de volksgezondheid en het milieu”, vertelt projectleider Nienke Koeman van onderzoeksbedrijf KWR.

Extra zuivering
Er moet een reeks vragen worden beantwoord. “Wat zijn de wettelijke eisen voor hergebruik van (nagezuiverd) effluent? Welke waterkwaliteit heeft de teler nodig? Wat is de gemiddelde kwaliteit van effluent? Welke extra zuivering heb je nodig? Een belangrijk onderdeel is ook de risico-analyse. Risico’s voor het gewas, de consument en de werknemers in de kas”, zegt ze.
Er was nog weinig bekend over de aanwezigheid van plantenvirussen, -schimmels en -bacteriën in effluent. Daarom zijn er het afgelopen jaar metingen gedaan. Eindconclusies zijn er nog niet; het project loopt nog door tot eind 2023.
Plantenziekten blijken nauwelijks in het effluent van de RWZI voor te komen. “Een aanvullende zuivering, bestaande uit de combinatie van omgekeerde osmose plus een extra zuiveringsstap, geeft voldoende zekerheid voor de gezondheid van de consument”, geeft ze aan. Die extra zuiveringsstap zou UV-ontsmetting kunnen zijn: bij de telers zelf of centrale desinfectie. Dat laatste zou is waarschijnlijk wenselijker, denkt Koeman, omdat het geleverde water dan aan vooraf gedefinieerde kenmerken voldoet.

Veiligheid voor de mens
Over microbiële risico’s voor de mens en minimalisatie daarvan is al veel kennis beschikbaar. “En ook de risico’s van medicijnresten in effluent zijn best te minimaliseren”, zegt ze. “Dat is een probleem dat in groter verband wordt bekeken. Drinkwaterbedrijven hebben veel kennis op dit terrein. Zij zijn in de loop van de tijd sterker gaan zuiveren met actieve kool. We kunnen gebruikmaken van hun kennis.”
Het project is nu halverwege. “We bekijken steeds of de tussenresultaten voldoende zijn, en zo niet: dan zetten we een tandje bij. Effluent is een waardevolle waterbron en we zijn vastbesloten het voor hergebruik geschikt te maken”, besluit Nienke Koeman.

Het project wordt uitgevoerd door KWR en SCFF. Financiering komt van Stichting Kennis in je Kas, Evides, Sendot, Stimuleringsbudget Emissiebeperking Glastuinbouw (Stowa), Groen Agro Control en Topsectoren Tuinbouw en Water. Met medewerking van Greenport West-Holland, Stichting Food Compass, Achmea en Hoogheemraadschap Delfland.

Meer nieuws