EcoNutri-project start nieuw hoofdstuk met proeven in aardbei

Volgens onderzoek in onder andere tomaat, gerbera, roos en komkommer kunnen gewassen vaak (veel) hogere natriumconcentraties verdragen dan tot voor kort werd aangenomen. Geldt dat ook voor aardbei? “Waarschijnlijk wel”, zegt onderzoeker en bemestingsexpert Tommaso Barbagli. “Door dit nader te onderzoeken, denken wij telers en adviseurs voldoende kennis en vertrouwen te kunnen geven om hogere natriumconcentraties te accepteren en door te gaan met recirculeren.”
In gesloten teeltsystemen vormen oplopende natriumconcentraties de voornaamste aanleiding voor het lozen van drainwater. Een algemeen geaccepteerde grenswaarde voor dit element in de aardbeienteelt is 2 mmol natrium per liter in het drainwater. “In de aardbeienteelt wordt overwegend zeer schoon regenwater gebruikt”, vertelt Tommaso Barbagli van Wageningen University & Research. “Dit vullen telers naar wens aan met bronwater, dat voor gietwaterbereiding soms eerst wordt ontzilt. Vanwege de hoge waterkwaliteit wordt de grenswaarde van 2 mmol natrium per liter drainwater in de praktijk zelden gehaald. Wij verwachten echter dat dit in de toekomst wel met grotere regelmaat zal gebeuren.”
Nu nog geen issue, straks wel
Die verwachting wordt gevoed door drie factoren. Ten eerste worden er op 1 januari 2027 strengere emissieregels van kracht, waardoor telers genoodzaakt zijn hun gietwater langer te recirculeren. Ten tweede dwingt de substraattransitie telers om over te stappen op mengsels met minder veen en meer circulaire grondstoffen. Die bevatten soms ook wat natrium. De derde reden is klimaatverandering. Die leidt in West-Europa vaker tot langdurige droge perioden. Hierdoor kunnen zowel de voorraden regenwater als hoogwaardige bronnen uitgeput raken en kan het (nog) beschikbare water van mindere kwaliteit zijn en meer natrium bevatten.
“Hoewel natrium nu geen groot issue is, kan het dat dus wel worden”, vat Barbagli samen. “Daarom is het goed om nu al onderzoek uit te voeren. Net zoals in de afgelopen jaren bij de andere gewassen wordt het onderzoek voor de aardbeienteelt gefinancierd vanuit het Horizon programma van de Europese Unie. De proeven zijn opgezet in overleg met telers en adviseurs en gestart in week 21.
Tien weken onderzoek
Gedurende tien weken worden aardbeien van de doordrager Hademar geteeld bij voedingsregimes met oplopende natriumconcentraties in het drainwater (wortelzone); 0.0 (referentie), 2.5, 5.0 en 8.0 mmol/liter en gelijke EC (1.5 mS/cm). Twee behandelingen hebben betrekking op combinaties van verhoogd natrium en verhoogde EC, respectievelijk Na 5.0 bij EC 2.0 en Na 8.0 bij EC 2.3.
“Met die twee laatste behandelingen kunnen we, in samenhang met de oplopende natriumreeks bij lage EC, aantonen dat eventuele gewasschade of opbrengstderving geen gevolg hoeft te zijn van hoge natriumconcentraties, maar van een te hoge EC”, verklaart de onderzoeker.
“Het is erg belangrijk om daar onderscheid tussen te maken. In de praktijk wordt het begrip ‘zoutschade’ vaak automatisch toegeschreven aan natrium, terwijl dat niet de boosdoener hoeft te zijn. Een voedingsoplossing bevat veel verschillende elementen die in de juiste verhoudingen en hoeveelheden goed zijn voor de plant, maar bij overaanbod schade veroorzaken. In het meest recente onderzoek in komkommer hebben we volgens dezelfde aanpak aangetoond dat hoge natriumconcentraties in de orde van 8 mmol/liter geen enkel probleem hoeven te vormen voor de groei, de opbrengst en de vruchtkwaliteit zolang de EC niet meer dan 3,5 ms/cm bedraagt. We gaan de komende weken zien of dat ook geldt voor aardbeien.”
Excursie op 4 juli
WUR zal de voorlopige resultaten presenteren aan een excursiegroep van aardbeientelers en adviseurs, die de proeven op vrijdag 4 juli zal bezoeken. Organisator en Netwerkcoördinator aardbei en houtig kleinfruit Henny van Gurp van Glastuinbouw Nederland meldt dat geïnteresseerde telers zich bij hem aanmelden voor deelname.
“We bezoeken die ochtend drie proeven en demo’s bij WUR en Delphy IC in Bleiswijk”, licht hij toe. “We gaan eerst langs bij een gezaaide teeltproef op steenwol en nemen vervolgens een kijkje bij het EcoNutri-project op gangbaar organisch substraat. We eindigen bij een aardbeienteelt in een kas met een slim zonnepaneel-systeem dat groeilicht (PAR) doorlaat en overtollige warmte omzet in stroom.”
Aanmelden kan via mail: hvangurp@glastuinbouwnederland.nl, telefonisch of via whatsapp: 06 21 21 24 53.