De waarde van water in Greenport West-Holland

Ellen Beerling (WUR)

De glastuinbouw is een belangrijke, waterafhankelijke sector in Nederland. Ondanks dat er relatief veel water wordt hergebruikt (door hergebruik van drain- en condenswater), is er een grote vraag naar zoetwater.

Zo verbruikt een Nederlands tomatengewas bijvoorbeeld gemiddeld 15 liter water per kg tomaat oftewel ca. 8.000-10.000 m3/ha. In een gemiddeld jaar wordt voor het grootste deel van de waterbehoefte voorzien door het gebruik van regenwater (85%), vaak aangevuld met (ontzout) grondwater. In droge jaren loopt de vraag naar aanvullend (grond)water op tot meer dan 50% van het benodigde water.

Andere belangen en functies
Door klimaatverandering zijn langere periodes van droogte te verwachten, afgewisseld met korte hevige regenbuien. Bij deze buien zal relatief meer zoetwater dan normaliter naar zee worden afgevoerd. Hierdoor is er minder zoetwater voor de omgeving beschikbaar en neemt de concurrentie om zoetwaterbronnen voor de glastuinbouw en andere waterafhankelijke sectoren verder toe. Een oplossing zou het vergroten van de regenwaterbassins kunnen zijn, maar dit is duur door de hoge grondprijzen in de Nederlandse glastuinbouwgebieden. Een alternatief is om het alom aanwezige oppervlaktewatersysteem in te zetten voor de opvang en buffering van regenwater. Complicerende factor is dat hierbij ook met andere belangen en functies van oppervlaktewater rekening moet worden gehouden, zoals natuur, veehouderij, recreatie en waterveiligheid.

Case studie in het Oostland
In de case studie ‘Greenport West Holland - Pijnacker West’ hebben onderzoekers van Wageningen University & Research, Erasmus Universiteit in Rotterdam en Leiden Universiteit  manieren verkend om oppervlaktewater (berging) te delen met verschillende soorten actoren en daarmee alle belangen te dienen. Relevante stakeholders werden geïnterviewd over kansen en voorwaarden om samen te werken met de glastuinbouw op het gebied van waterdeling. Hierdoor kon een typische ‘common pool resource management’-uitdaging worden overwonnen. Dit heeft geresulteerd in vier mogelijke scenario's en locaties voor hemelwaterberging binnen het huidige watersysteem. Voor deze locaties is een schatting gemaakt van de maximale hoeveelheid regenwater die kan worden geborgen en zijn ideeën ontwikkeld over de benodigde organisatie- en samenwerkingsvormen.  Uit de berekeningen bleek dat in een statisch systeem de bergingscapaciteit van deze locaties niet volledig zal voldoen aan de waterbehoefte van het glastuinbouwgebied, zeker niet tijdens lange periodes van droogte.

Samenwerkingsverbanden
De onderzoekers denken echter dat deze samenwerkingen kunnen leiden tot unieke samenwerkingsverbanden, die zowel in de waterbehoefte van de glastuinbouw als die van de omgeving voorzien. Daarnaast creëert een samenwerkingsverband een netwerk van verschillende actoren, die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling en het behoud van het gebied, zowel economisch als op het gebied van natuur (biodiversiteit). Dit kan bijdragen aan een verdere legitimering van de glastuinbouw in de regio.

Meer nieuws