Betaalbare handzame nitraatmeter in testfase

Onderzoekers testen momenteel een handzaam apparaat dat nitraat in water kan meten. Vervolgens probeert het hoogheemraadschap hem uit en daarna is het de beurt aan de praktijk. Dan kunnen telers testen of hij voldoet.

Er is behoefte aan een metertje dat snel en betrouwbaar kan bepalen of de sloot vervuild is met nitraten. Tevens kan zo’n meter ook een rol spelen om snel het proceswater op het bedrijf door te meten.
Er is nog steeds sprake van onbedoelde lozingen richting het oppervlaktewater. Die zijn vaak lastig op te sporen, bijvoorbeeld als het om lekkages gaat. Telers hebben aangegeven dat het handig zou zijn als ze zelf op een eenvoudige manier kunnen meten, zodat ze gericht op zoek kunnen om het probleem op te lossen. De onderzoekers volgen twee sporen: testen van bestaande meetapparatuur en ontwikkeling van een nieuwe, op de praktijk toegesneden meter.

Waarschuwingsfunctie
Projectleider Erik van Os van Wageningen University & Research (WUR): “We hebben elf bestaande methoden getest in drie categorieën: ionselectieve elektroden, colorimeters en optische systemen. Je vraagt nogal wat van zo’n meter, want tussen proceswater en slootwater zit een groot verschil in concentratie. Hij moet die hele range kunnen meten. Van de andere kant hoeft de nauwkeurigheid niet super te zijn, als hij maar redelijk betrouwbaar is. Het gaat immers om een waarschuwingsfunctie. Als er werkelijk iets aan de hand is, kun je eventueel alsnog monsters nemen.”
Ionselectieve meters werken met een membraan dat selectief een interactie met nitraat aangaat, wat een elektrisch signaal geeft. “Ze zijn heel gemakkelijk in het gebruik: je houdt gewoon een elektrode in het water. De meeste zijn niet nauwkeurig genoeg, maar eentje heeft de eerste testronde doorstaan: de Laquatwin. Die gaan we nu verder testen”, vertelt Van Os.
Teststrips (colorimeters) gaven wisselende resultaten. Eentje werkte vrij goed, een andere was niet goed genoeg voor gebruik in de kas, er was te weinig licht.

Ontwikkeling nieuwe meter
Bij de derde methode, de optische meters, stuurt het apparaat UV door de vloeistof en meet de absorptie. Het OnePlanet Research Center had al een meter ontwikkeld die nauwkeurig genoeg is, maar dat was nog een labversie. Daarom is dit principe nu doorontwikkeld tot een handgedragen apparaat. “Daar ging enige tijd overheen, niet in het minst door Covid”, vertelt Joris van Nieuwstadt van OnePlanet. “Maar nu zijn we zover dat we een handzame meter hebben die tussen de 0,1 en 25 mmol nitraat per liter kan meten. Met een zuigertje trek je water op. Je drukt op een knop en het apparaat stuurt UV-straling door de vloeistof. Vervolgens meet het de absorptie. Om van het absorptiegetal naar de nitraatwaarde te komen, was een stuk ontwikkelwerk nodig, waarbij je tevens moet corrigeren voor stoffen die in het water zitten. Dat is nu gelukt: er is een prototype dat zowel in de kas als in de sloot kan meten. Hij is heel gebruiksvriendelijk.”
Dit prototype wordt dus nu uitgetest in de praktijk en geïnteresseerden kunnen contact opnemen met OnePlanet. In hetzelfde traject wordt de Laquatwin uitgeprobeerd.

Voor meer informatie over dit project kan ook contact worden opgenomen met Margreet Schoenmakers, themaspecialist Water bij Glastuinbouw Nederland en programmamanager Glastuinbouw Waterproof.