Balans natrium-kalium in de gaten houden bij phalaenopsis

Tijs Kierkels

Phalaenopsis slaat heel veel natrium op. Dat kan ten koste gaan van de kaliumvoorziening. Toch liggen veilige natriumgrenzen in het gietwater een heel stuk hoger dan de gangbare praktijk. De bemonstering van de orchideeën was het laatste deel van een serie proeven om meer inzichten in natriumgevoeligheid te krijgen.

De rassen Leeds en Morelia kregen gietwater met 0, 3, 6½ of 10 mmol/l natrium. De EC werd daarbij op 1,5 mS/cm gehouden. Tevens werd een tweede serie proeven ingezet waarbij de EC mocht oplopen bij stijgend natriumgehalte. Dit om te voorkomen dat andere kationen (K, Mg, Ca) worden verdrongen. De resultaten zijn beschreven in een eerder artikel.
Bij de hoogste trap (10 mmol) was er aan het einde van de afkweekfase een negatief effect op bladkleur te zien. Tenminste als de EC gelijk werd gehouden. Als de EC mocht oplopen, was er visueel geen kwaliteitseffect.

Extreme gehaltes
De grootste verrassing kwam echter bij de eindbemonstering. “De natriumopname loopt gelijk op met het natriumgehalte bij de wortel. Bij de hoogste trap nam de phalaenopsis daardoor spectaculair veel natrium op. Het gehalte was maar liefst 2.500 mmol per kilo drogestof. Zulke hoge gehaltes hadden we nog nooit gezien. Bij tomaat en komkommer is 300 à 400 mmol gebruikelijk in het oude blad. Dit ligt zes tot acht keer zo hoog”, vertelt projectleider Wim Voogt van Wageningen University & Research.
Parallel daaraan daalde het kaliumgehalte, vooral in het oude blad. Ook bij de behandelingen waar de EC mocht meestijgen - en de kaliumvoorziening dus op peil bleef - was er een behoorlijke sterke daling van het kaliumgehalte in de plant te zien. “Dit duidt erop dat natrium bij de opname kalium in de weg zit. Bij calcium en magnesium doet zich dat niet voor”, vertelt Voogt.

Uitbloeiproeven
Na afloop van de kasproef zijn er nog uitbloeiproeven gedaan. De planten kregen daarbij ‘gewoon’ gietwater. De planten die voorheen de hoge Na-trap van 10 mmol hadden gekregen bij gelijkblijvende EC, vertoonden een sterke achteruitgang van de bladkwaliteit in de zes weken van de uitbloei-test. Morelia liet daarbij de snelste vergeling en necrose aan de bladranden zien.
Maar bij de planten die 10 mmol bij meestijgende EC hadden gekregen, zagen de onderzoekers slechts een lichte vergeling. De bloemkwaliteit bleef wel op peil. “We gaan de resultaten nu in zijn volledigheid met de telers bespreken”, zegt Voogt. “Je hoeft niet zo voorzichtig te zijn met een oplopend natriumgehalte als voorheen gedacht. Wel moet je kalium in de gaten houden. Als natrium oploopt, moet je dat compenseren. Ofwel door de EC mee te laten stijgen, ofwel door extra kalium te geven. Natuurlijk zit er ergens een bovengrens. Die ligt een stuk hoger dan de vroeger gehanteerde 2 mmol/l, maar wat veilig is, is nog een punt van discussie.”

Meer nieuws