Telers testen virtuele lysimeter in de praktijk
Tien glastuinbouwbedrijven testen de komende tijd de virtuele lysimeter uit. Deze tool geeft inzicht in de waterbalans en de vochttoestand van de bodem. Dat maakt het mogelijk veel meer op maat te beregenen of te irrigeren. Na de test kan de virtuele lysimeter beschikbaar komen voor elke glastuinder die in de grond teelt.
Wanneer je bij teelten in de grond systematisch meer water geeft dan het gewas nodig heeft, krijg je uitspoeling van water, meststoffen en opgeloste gewasbeschermingsmiddelen. Toch geven telers vaak een overmaat water omdat ze risico’s willen vermijden. Een tool om het vochtverloop in de grond voortdurend in de gaten te houden, maakt het mogelijk dichter bij de werkelijke vochtbehoefte te komen. Dat is goed voor de portemonnee en voor het milieu.
Perfecte match
Wim Voogt en zijn collega’s van Wageningen University & Research werken al enkele jaren aan zo’n handige tool in de computer. Die functioneert nu goed. “Op het chrysantenbedrijf waar we vanaf het begin mochten testen, werkt hij perfect. Het is ongelooflijk hoe de gegevens van de virtuele lysimeter overeenkomen met metingen met een echte lysimeter”, zegt hij.
Een lysimeter is een grote bak gevuld met kasgrond en gewas. Hij staat tussen het gewas. Aan de onderkant wordt het drainagewater opgevangen en zo wordt duidelijk hoeveel er werkelijk uitspoelt. Voogt: “Ook bij andere testbedrijven met een echte lysimeter werkt de virtuele tool naar tevredenheid. Het was wel een gepuzzel, met name bij een biologisch groentebedrijf. Daar zagen we systematisch afwijkingen ten opzichte van de berekeningen. Maar dat hebben we nu opgelost.”
Applicatie
De virtuele lysimeter is een applicatie in de computer die met bedrijfsgegevens gevoed wordt. Eerst moeten gewas en bodemkenmerken ingevoerd worden. Vervolgens is er een constante stroom data vanuit de klimaatcomputer nodig over watergift, kasklimaat en andere relevante gegevens. De applicatie maakt met behulp van al die gegevens voortdurend de waterbalans in de bodemlagen op.
De tien testbedrijven telen chrysant, zomerbloemen, freesia, alstroemeria, lisianthus, lelie, amaryllis, radijs en biologische vruchtgroenten. Bij de helft daarvan is ook een echte lysimeter aanwezig. Het is de bedoeling dat de test wordt uitgebreid naar vijftien à twintig bedrijven. “Dan bekijken we vooral het gebruiksgemak voor de teler en adviseurs. En daarna zijn we in principe klaar met testen en kan hij uitgerold worden”, denkt Voogt.
Op grond van de Zorgplicht Grondgebonden Teelten moeten grondtelers zich inspannen om de uitspoeling te voorkomen. Watergift naar behoefte is een goede methode daarvoor. De virtuele lysimeter helpt om dat te doen zonder risico.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
“We zijn ervan overtuigd dat onze tool een goed handvat biedt. Hij geeft veel meer inzicht in de waterbalans - en wat zich onder het grondoppervlak qua vochtbeweging allemaal afspeelt - dan je ooit had. Dit is dan ook een handvat om veilig de watergift af te stemmen op de behoefte. Het vereist wel dat telers erop vertrouwen, want je gaat meer richting grenzen aan de watergift. Wij zien echter dat het een betrouwbaar instrument is om dat te doen.”
Voogt wijst erop dat de virtuele lysimeter het mogelijk maakt een invulling te geven aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. “Je hebt een verantwoordelijkheid richting de samenleving om goed om te gaan met het milieu. Verder draagt watergift naar behoefte eraan bij dat de tuinbouw voldoet aan de zorgplicht en niet geconfronteerd wordt met nieuwe maatregelen. En, niet onbelangrijk, je kunt hiermee ook flink besparen op de steeds duurder wordende meststoffen.”
Grondtelers die de virtuele lysimeter willen testen, kunnen contact opnemen met Wim Voogt, of Margreet Schoenmakers.