Verfijndere analyse van water via kiemgetallen

Het pakket ’Kiemgetal geconcentreerd’ van Groen Agro Control is als analyse ontwikkeld om naast algemene bacteriën en schimmels nu ook op levende sporen van drie belangrijke plantenziekten in drain- en ontsmet water te kunnen toetsen. Ontsmet water is namelijk beter via kiemgetallen (levend) dan via DNA-methoden te onderzoeken op sporen van ziekten. Ontsmet water is water na een ontsmettingstechniek en/of water waaraan een ontsmettingsmiddel is toegevoegd.

Behalve het algemeen kiemgetal van bacteriën en schimmels is met het analysepakket ook Fusarium spp., Pythium spp. en Phythophthora spp. in water te testen. Omdat deze drie plantenziekten in een lage concentratie kunnen voorkomen, wordt het monsters eerst geconcentreerd alvorens de bepaling te doen. Zodoende is dus verfijnder te beoordelen of ook de genoemde plantenziekten na ontsmetting goed zijn verwijderd.

Wateranalyses vóór en na ontsmetter
Watermonsters moeten volgens beschreven hygiënisch protocol vóór en na een waterontsmetter worden genomen in speciale steriele flesjes met rode dop. “Het gaat tenslotte om wat er in het water zit, en ‘gewone flesjes’ kunnen al sporen van micro-organismen bevatten”, zegt Ines van Marrewijk van Groen Agro Control. “Verder dienen monsters uit een draaiende installatie te worden genomen en dezelfde dag gekoeld naar het lab te gaan. Zo nauw luistert het om juiste getallen te interpreteren van bacteriën en schimmels in water.”

In een schoon drainsilo kan na verloop van tijd aangroei van micro-organismen plaatsvinden. Dat is onwenselijk en ook interessant om te volgen. Maar voor controle van een installatie is een monster uit een silo niet representatief. “Hoe koeler en hoe korter water wordt opgeslagen, des te beter blijft het water vrij van microbiologie en is het zuurstofniveau ook nog beter.”

Aantal bacteriën en schimmels in water
In ‘vuil’ water in de tuinbouw komen tot wel 3 miljoen (Log6 = getal met 6 nullen) kolonievormende eenheden (k.v.e.) bacteriën per ml voor en tot wel 800.000 k.v.e. aan schimmels per ml. Van Marrewijk: “Dit soort getallen moeten op basis van de grote getallen worden beoordeeld. Dan is 200.000 slechts iets lager dan 500.000 k.v.e. per ml. Maar nog niet goed genoeg als het gaat om het goed functioneren van een ontsmetter.”

Uitgangspunt bij bepaling van kiemgetallen is dat één micro-organisme tot één kolonie uitgroeit op voedingsbodem. “Hoewel er geen normen zijn voor ontsmet water, is het wenselijk dat het aantal schimmels na ontsmetting nihil is. De regel die wij hanteren is dat ontsmet water voor 99,9% afdoding ten opzichte van niet ontsmet water moet laten zien. En dat wordt helaas niet altijd gehaald”, aldus de productmanager tuinbouw.

Micro-organismen in water voor certificaten
Het pakket Kiemgetal geconcentreerd is ook goed te gebruiken om de sporendruk op stekgoed te meten of in water uit kiempluggen. Zodoende is het al in opkweek te controleren en is snel ingrijpen mogelijk wanneer het niet in orde is.

Sommige certificaten zoals Global GAP, of QS vragen om specifieke analyse op proceswater van E. colli en Fecale Enterococcen. Dat vraagt weer om een andere analyse.