‘Bij natrium onderscheid tussen wortelmilieu en plantopname maken’

“De meeste planten hebben geen natrium nodig, omdat het geen essentieel voedingselement is. Te hoge concentraties in de plant zijn zelfs schadelijk voor de groei en productie”, zegt tuinbouwadviseur Geerten van der Lugt. “Sommige gewassen kunnen wel wat natrium hebben, maar anderen zijn gevoelig voor zout. Bij het recirculeren van het teeltwater moet het natriumgehalte in het wortelmilieu daarom laag blijven om de opname door gewassen laag te houden.”

Verschillen per gewas
Analyses van opname door gewassen laat volgens de tuinbouwadviseur zien dat bijvoorbeeld paprika en roos nauwelijks natrium opnemen. Gewassen als anjer, lisianthus, komkommer en tomaat nemen wel natrium op, waarbij de hoeveelheid afhankelijk is van de natriumconcentratie in het wortelmilieu. Bij potplanten zijn er ook grote verschillen per gewas. Zo nemen bijvoorbeeld ficus en orchidee niet veel natrium op, maar begonia en zamioculcas wel. Een gewas als radijs kan natrium opnemen en slaat dat op in de knol.

Opnameconcentratie
Van der Lugt: “De opnameconcentratie van natrium, datgene wat de plant opneemt, ligt normaal rond 0,1-0.3 mmol/l. Dit is leidend voor wat de plant opneemt. Bij gewassen die nauwelijks natrium opnemen, blijft dat zo laag. En bij gewassen die wel natrium opnemen, kan dat oplopen naar 1 mmol/l. Maar dat gebeurt pas bij een hoog aanbod van natrium in het wortelmilieu. De ophoping van natrium, waarvan de concentratie naar 10 mmol/l of hoger kan oplopen, is veelal het gevolg van recirculeren van het voedingswater.”

Zoutgevoeligheid
“De natriumconcentratie in het wortelmilieu mag best wat oplopen. De plant is ook wel selectief in het opnemen van elementen. Als het natrium echter teveel oploopt, kan dat schadelijk zijn voor gewassen. Het ene gewas kan een hoger EC-niveau hebben dan een ander gewas. Dit hangt van de zoutgevoeligheid af. Dus bij een gewas dat gevoeliger voor zout is, moet je niet teveel zout aanbieden.”

EC-niveau
Elk gewas produceert het beste bij een bepaald EC-niveau. Een te hoog EC-niveau leidt tot vermindering in de productie. Van der Lugt: “Een teler moet niet alleen onderscheid maken in de EC-waarde in het wortelmilieu en die van het aangeboden gietwater, maar ook tussen de totale EC- waarde en de EC-waarde van natrium daarin. Per gewas zit daar variatie in. Bijvoorbeeld tomaat telen we bij 4 EC. Als er 10 mmol/l natrium in het wortelmilieu aanwezig is, is dat 1 EC. Dan blijft er aan voedingselementen nog 3 EC voor tomaat over en dat is prima.”

Natrium in de plant
Bij een hoger aanbod nemen planten meer natrium op, wat ten koste gaat van de opname van kalium, calcium en magnesium. Natriumopname door de plant werkt dus antagonistisch. “In de plant trekt natrium alleen water aan, maar heeft verder geen functie, zoals kalium, calcium en magnesium dat wel hebben. Voor een opslagorgaan vormt dat geen probleem, maar voor andere plantendelen (bladeren, bloemen, vruchten) van de plant wel.”

Goede waterkwaliteit
Telers moeten voorkomen dat de natriumconcentratie in het uitgangswater hoger is dan het gewas opneemt. Bij meer natrium in het uitgangswater dan dat het gewas opneemt, hoopt het zich op in het wortelmilieu. Om het teeltwater zonder natriumophoping te kunnen recirculeren, is volgens de tuinbouwadviseur goede waterkwaliteit met een natriumgehalte lager dan 0,5 mmol per liter nodig. Regenwater en water dat via omgekeerde osmose is behandeld, voldoen als uitgangswater. 

Meer nieuws teelt en bemesting