Wageningen Universiteit & Grodan over efficiënt watergebruik en afvalwatermanagement

Op Wereldwaterdag wordt aandacht besteed aan het belang van water. Wist je dat op dit moment 2,1 miljard van de wereldbevolking geen toegang heeft tot veilig drinkwater? En dat de wereld zich heeft gecommitteerd ervoor te zorgen dat iedereen toegang heeft tot veilig water voor 2030? Dat laatste is vastgelegd in Sustainable Development Goal 6, waar ook andere doelen in staan zoals het beschermen van de natuurlijke omgeving en het verminderen van verontreiniging – de Sustainable Development Goals zijn gecreëerd door de Verenigde Naties (1).

De landbouwsector speelt een grote rol als het gaat om waterverontreiniging. Daarnaast is deze sector verantwoordelijk voor 70 procent van het waterverbruik wereldwijd.[1] In dat kader vragen we twee experts – Leo Marcelis, Hoogleraar en leerstoelhouder Tuinbouw en Productfysiologie aan de Universiteit Wageningen, en Stuart Lambie, Sustainability Manager bij Grodan – om hun inzichten te delen ten aanzien van watergebruik in de tuinbouwsector. 

Telen op hydrocultuur in de tuinbouw: afvalwatermanagement
Internationale aandacht gaat primair uit naar hoeveelheid water, efficiënt watergebruik en problemen omtrent toewijzingen. Niettemin worden serieuze kwaliteitsproblemen gecreëerd door slecht of beperkt afvalwatermanagement.[2] Zowel Marcelis als Lambie zijn het erover eens dat gedegen afvalwatermanagement in kassen, door middel van irrigatietechnologieën, cruciaal is als we duurzaam willen telen. Leo Marcelis benadrukt het belang van ‘technologieën die telers in staat stellen om het water, dat niet opgenomen wordt door de plant, op te vangen en te hergebruiken. Voor telers die hun planten telen op een voedingsbodem van substraat (zoals Grodan) is het mogelijk om het drainwater efficiënt op te vangen zodat het weer ten goede komt aan de plant’.

Stuart Lambie legt uit dat telen op hydrocultuur in de tuinbouw een gedeeltelijke oplossing is om toekomstige generaties te kunnen voorzien van gezond en veilig voedsel – met respect voor schaarse grondstoffen zoals water en meststoffen. ‘Technologie van Grodan stelt namelijk telers in staat om de plant exact te geven wat het nodig heeft – niet meer, niet minder’.

Het telen van één kilo tomaten in een open veld kost 60 liter water, terwijl op een voedingsbodem van substraat slechts 15 liter nodig is’ – Stuart Lambie (Grodan)

Lambie gaat verder: ‘dergelijke besparingen zijn het resultaat van efficiënte methodes, zoals irrigatiemetingen bij het gewas of het hergebruiken van drainwater.’ 

Vooruit kijken: toekomstige en gewenste innovaties
Is het, naast het opvangen en hergebruiken van drainwater zoals hierboven omschreven, een optie om het water dat in kassen verdampt op te vangen? ‘Jazeker. Planten worden vaak in kassen bedekt waardoor er minder water verloren gaat als gevolg van verdamping. Echter wordt momenteel gecondenseerd water nauwelijks opgevangen, dus er valt hier winst te behalen,’ aldus Marcelis. Wat is er nodig om dit te veranderen? ‘De technologie bestaat, maar het is kostbaar op dit moment. Wel verwachten we dat het in de toekomst economisch haalbaar zal zijn’.

Stuart Lambie verwacht in de toekomst dat ‘we een toenemend gebruik zullen zien wat betreft een gesloten teeltsysteem waarin water wordt gerecirculeerd. Dit systeem is al heel gebruikelijk in Nederland en wordt ook al ingezet door geavanceerde telers in andere landen, maar op een internationaal niveau is er zeker nog ruimte voor verbetering’.

Samen stappen zetten: samenwerking in de tuinbouw
Om als tuinbouwsector het verschil te kunnen maken dienen verschillende zaken bij elkaar te komen – van de productie van duurzame substraten tot de ultieme technologie voor afvalwatermanagement, en van hightech sensoren in kassen tot het opvangen van verdampt water. De Wageningen Universiteit en Grodan zijn het daarom eens dat samenwerking in de sector van essentieel belang is. Stuart Lambie legt uit dat ‘er momenteel wel sprake is van samenwerking tussen leveranciers en de tuibouwindustrie, maar dat er wel degelijk nog stappen gezet kunnen worden. De Wageningen Universiteit neemt de leiding in het bij elkaar brengen van bedrijven en dat leidt tot waardevolle ontwikkelingen. Grodan werkt bijvoorbeeld  samen met de Wageningen Universiteit  om een calculatietool te ontwikkelen.’

Leo Marcelis geeft toelichting: ‘de tool meet de benodigde hoeveelheid water, meststof en land per kilogram van een gewas dat groeit in het systeem van Grodan, en vergelijkt dat met alternatieve systemen gebaseerd op grondteelt. De tool meet deze parameters voor tomaat en komkommer en houdt rekening met het klimaat waarin het gewas groeit’. Stuart Lambie vult aan: ‘deze tool wordt na verloop van tijd bijgewerkt naarmate nieuwe data beschikbaar komt. Dit stelt ons in staat om de nauwkeurigheid van de metingen te optimaliseren. Het doel is om de impact te laten zien die Grodan’s teeltwijze wereldwijd heeft op het gebruik water, meststof en land. Grodan streeft namelijk naar het ontwikkelen van innovatieve producten die telers in staat stellen om minder water, meststof en land te gebruiken terwijl de uiteindelijke opbrengsten toenemen’.

Wereldwaterdag 2018: Nature for Water
Het thema van Wereldwaterdag 2018 is Nature for Water – natuurlijke oplossingen die wereldwijde uitdagingen op het gebied van water tegen gaan. Wanneer we spreken met Leo Marcelis over natuurlijke oplossingen in de tuinbouw dan legt hij uit dat gebruik van regenwater cruciaal is. ‘Nederlandse telers zijn relatief vergevorderd als het gaat om het opvangen van regenwater en het hergebruiken hiervan. Regenwater is heel schoon dus ideaal voor de tuinbouw. Aangezien dit type water van goede kwaliteit is, en geen hoge concentraties zout bevat, is het uitermate geschikt om te hergebruiken’. Stuart Lambie voegt toe dat ‘onze steenwol oplossingen zijn gemaakt van natuurlijke grondstoffen (steen), en dat stelt ons in staat om duurzaam telen mede mogelijk te maken’.   

 


[1] http://worldwaterday.org/water-pollution-agriculture/

[2] http://www.fao.org/3/a-i7754e.pdf

Meer nieuws gietwater